Qarabağın təbiəti olduqca zəngindir. Biz azərbaycanlılar üçün Qarabağ olduqca müqəddəsdir. Qarabağımızın hər bölgəsi mənim üçün əvəzolunmazdır. Ancaq bunların içindən Ağdam mənim üçün cənnət diyardır. Lakin mən ömrümdə bir dəfə belə öz yurdumu görməmişəm. Düzdür, Ordumuz torpaqlarımızı azad etdi. Fəqət, mən bir an öncə öz torpağımı görmək istəyirəm. Gedib Ağdamı, Şuşanı, Kəlbəcəri və digər ərazilərmizi görmək istəyirəm.

Mən Ağdam haqqında çox şey bilirəm. Bildiklərimin yarısını, hətta çoxunu babamın,nənəmin və atamın Ağdam haqqında gedən söhbətlərindən öyrənmişəm. Geriyə qalan biliklərimi isə sosial şəbəkələr vasitəsilə öyrənmişəm.

Ağdam 1993-cü ilin 23 iyul tarixində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. 2020-ci ilin 20 noyabrında Üçtərəfli bəyanat əsasında işğaldan azad edilmişdir. Ağdamın 79 mədəniyyət ocağı var. Bunlardan ən məşhuru "Ağdam çörək muzeyi"dir. Bu muzey 1983-cü ildə fəaliyyətə başlamışdır. Bu muzeydə olsan eksponatların bir hissəsini muzeyə gələn əcnəbilər muzeyə bağışlamışdır. "Çörək muzeyi"də 2800-ə yaxın eksponat var idi. Muzey 12 avqust 1992-ci ildə ermənilərin atdığı mərmi nəticəsində məhv olmuşdur. Muzeydə olan 1500 eksponatda yanaraq məhv olmuşdur.

Ağdamın göz oxşayan abidələrindən biri də "Çay evi"dir. "Çay evi"1986 cı ildə açılmışdır.1993-cü ildə "Çay evi" Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən yandırılaraq məhv edilmişdir.2015-ci ildə Quzanlıda "Çay evi"nin bənzəri tikilmişdir. Hər nə qədər bənzətsələrdə,əslinin yerini tuta bilməz.

Ağdam sakinləri incəsənəti çox sevirlər. Elə məhz buna görə də "Ağdam Dövlət Dram teatrı"nı tikmişdilər. Bu teatr 1902-ci ildə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və yerli ziyalıların köməkliyi ilə yaradılıb.

Teatr 1904-cü ildə tamaşaçıların üzünə açılıb. İlk tamaşaları isə M.F.Axunovun "Sərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkərani" və Ə.Haqverdiyevin "Dağılan tifaq" pyesləri olmuşdur.

İşğaldan sonra "Dram teatrı" Quzanlıda fəaliyyətini davam etdirib.

Ağdamlılar incəsənəti sevdikləri qədər dinlərinə də bağlıdırlar. Buna nümunə kimi "Ağdam cümə məscidi"ni göstərmək olar. Bu memarlıq abidəsi 1868-1870-ci illərdə tikilmişdir. Bu möhtəşəm memarlıq abidəsi Kərbəlayi Səfixan Qarabağı tərəfindən tikilmişdir.

Ağdamı işğal edən ermənilər məscidi təhqir etmək məqsədilə orada öz heyvanlarını saxlamışdır.

Bu gün onların əməlləri cavabsız qalmadı. Artıq Ordumuz Qarabağımızdadır. Ağdamda yenidən azan səslənir. Dram teatrının, Çörək muzeyinin və Çay evinin bərpası aparılır. Çox istərdim ki tezliklə keçmiş Ağdamı görüm. Bilirəm ora hal-hazırda dağılıb. Ancaq mən oranı görmək istəyirəm. Dağılmışda olsa oranı görmək istəyirəm.

Fidan Hüseynzadə
Müvəkkil Hüquq Mərkəzinin Qadın və uşaq hüquqları Departamentinin əməkdaşı

Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunun bir hissəsində müvəqqəti olaraq yerləşən Rusiya sülhməramlılarının xüsusi təyinatlı hərbi həkimləri Ağdərə rayonunun Vəngli kəndində humanitar-tibbi aksiya təşkil ediblər.

Bu barədə Rusiya Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.

Bildirilir ki, sülhməramlılar Rusiya QHT-lərinin göndərdiyi 2 ton tibbi yardımı paylayıblar.

“Həm də sakinlərə ərzaq dəstləri, gündəlik ehtiyaclar, isti paltar və uşaq oyuncaqları verilib. Ümumilikdə, humanitar aksiya zamanı dörd tondan çox yük paylanıb”, - məlumatda bildirilib.

Qarabağda aparılan axtarışlar nəticəsində daha 3 erməni əsgərin meyitinin qalıqları tapılıb.

Avrasiya.net xəbər verir ki, meyitlər Xocavənd rayonunda, Hadrut yaxınlığında aşkarlanıb.

Bununla da 14 noyabr 2020-ci ildən bəri aparılan axtarışlar nəticəsində Qarabağdakı döyüş meydanlarında tapılan erməni əsgər meyitlərinin sayı 1604-ə çatıb.

Axtarışlar Azərbaycan Ordusunun icazəsi ilə aparılır.

Qarabağda axtarışlar nəticəsində daha iki erməni əsgərin meyitinin qalıqları tapılıb.

Avrasiya.net xəbər verir ki, axtarışlar Füzuli və Cəbrayılda aparılıb.

Bununla da 14 noyabr 2020-ci ildən bəri Qarabağda tapılan erməni əsgər meyitlərinin sayı 1598-ə çatıb.

Axtarışlar Azərbaycan Ordusunun icazəsi ilə aparılır.

Ermənistan Qarabağda terrorçu və muzdlu dəstələr hazırlamaq prosesini dayandırmayıb.

Avrasiya.net Axar.az-a istinadla xəbər verir ki, bu, Teleqramdakı erməni kanallarının yaydığı məlumatlar sayəsində ortaya çıxıb.

Belə ki, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin rus sülhməramlılarının müvəqqəti məsuliyyət zonasında olan hissəsində “Böyük Tiqran” (Metsn Tiqran) hərbi birliyinin nümayəndələri peyda olub. Birliyin bu ərazidə həm Ermənistan, həm də Qarabağdan olan erməni gənclər üçün hərbi hazırlıq kursları keçdiyi (daha dəqiq desək, terrorçu hazırladıqları – red.) müəyyən edilib.

Muzdlu hazırlığı ilə məşğul olan kurslara mayın 31-dən start verilib. Sosial şəbəkələrdəki paylaşımlar hazırlığın Ağdam rayonunun yaxınlığında yerləşən digər Azərbaycan rayonlarında aparıldığı ehtimalı yaradıb.

Qeyd edək ki, “Böyük Tiqran” birliyi 1989-cu ildə I Qarabağ savaşında iştirak üçün yaradılıb. Onun yaradılmasında Ermənistanın keçmiş baş naziri Vazgen Sərkisyan iştirak edib. Müharibə dövründə batalyonun komandiri sonradan Ermənistan parlamentində təşkil edilən teraktda öldürülün Armenak Armenakyan olub. Batalyon Ermənistan-Azərbaycan sərhədi ilə bərabər Tərtər, Ağdam, Laçın istiqamətlərdə aktiv döyüşlərdə iştirak edib.

Batalyon müharibədən sonrakı dövrdə “Böyük Tiqran” beynəlxalq alayı və “Böyük Tiqran” hərbi təlim mərkəzi olaraq fəaliyyət göstərib. Proses Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin (nazir Seyran Ohanyan) nəzarəti altında aparılıb. Ayvazyanın o dönəmdəki açıqlamalarından bəlli olur ki, birlik üzv olmaq istəyənlərə 3 aylıq hazırlıq keçib, sonra sıralarına qəbul edib.

Birlik təkcə Qarabağda deyil, Suriyadakı döyüşçülər üçün də muzdlular yetişdirib.

Dünən Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdirildiyi Azərbaycan ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstələri tərəfindən Ordumuzun Ağdam rayonunun Əliağalı kəndi istiqamətində yerləşən bölmələri atəşə tutulub.

Atəş nəticəsində yol təkmilləşdirmə işlərinə cəlb olunan hərbi qulluqçumuz, baş gizir Dadaşov Sakit Əhliman oğlu yaralanıb. Yaralıya ilkin tibbi yardım göstərilib və o, hərbi hospitala təxliyə olunub.

Bununla yanaşı ermənilər Qazaxla sərhəd olan ərazidə yanğın törədiblər.
Ermənilərin son günlərdə belə fəallaşmasının səbəbi nədir?
Məsələ ilə bağlı Modern.az-a danışan hərbi ekspert Ədalət Verdiyev məğlubiyyətdən sonra Ermənistanın Rusiya və Azərbaycanı üz-üzə gətirmək üçün planlar həyata keçirdiyini bildirib:


“Ermənistan tərəfi müharibədəki məğlubiyyət zamanı və bundan sonrakı postmüharibə dövründə Rusiya ilə Azərbaycanı üz-üzə gətirmək üçün istənilən fəaliyyəti həyata keçirir. Bunu gələcəkdə dayandıracaqları da gözlənilmir. Ortada bir çarəsizlik sindromu var. Ərazilər işğaldan azad edildikdən sonra Ermənistan hər gün hansısa demarkasiya, delimitasiya prosesləri ilə bəzi əraziləri boşaldıblar. Bundan sonra da delimitasiyanın Laçın və Kəlbəcərdən Qazaxa qədər davam etməsi Ermənistanın hələ də geri addım atacağını bəribaşdan görməyə imkan verir.

Sərhəddə baş verən son hadisə və Qarabağda bir gizirimizin ermənilər tərəfindən açılan atəş nəticəsində yaralanması təbii ki, Azərbaycan tərəfindən qəbul ediləcək olay deyil. Bu hadisədə Rusiya sülhməramlılarının da günahı böyükdür. Çünki onlar zamanında üçtərəfli bəyanatın 4-cü bəndini yerinə yetirsəydilər, həmin atəşi Azərbaycan tərəfinə açacaq erməni tapılmazdı”.


Ekspert Rusiya sülhməramlılarının funksiyalarında ciddi boşluqların olduğunu vurğulayıb:


“Ruslar öz funksiyalarını yerinə yetirməkdə ciddi boşluqlara yol verirlər. İşğaldan azad olunmuş ərazilərə Rusiya sülhməramlıları nəzarət edirsə, ordan da erməni silahlısı Azərbaycan əsgərinə atəş açırsa, bu zaman günahkar axtarmağa çox zaman ayırmaq lazım deyil. Günahkar zatən bəllidir. Rusiya sülhməramlılarının işində çox ciddi çatışmazlıqlar var. Erməni silahlıları Qarabağ ərazisinə sülhməramlıların gözü qarşısında girirlər. Rusiya tərəfi bu dəfə erməni vandallığına, vəhşiliyinə şərik olmamalı, atəş açan və əmri verən şəxsləri tapıb, Azərbaycan tərəfinə təslim etməlidir.

Əgər Rusiya tərəfi bu prosesləri həyata keçirtməkdə ləngimələrə yol verərsə, Azərbaycan həmin ərazilərdə anti-terror əməliyyatlarını həyata keçirmək hüquqlarını özündə saxlayar. Rusiya sülhməramlıları bacarmırsa, Azərbaycan əsgəri rusların nəzarətində olan ərazilərdəki erməni silahlılarını bir həftə ərzində həmin ərazilərdən təmizləsin. Çünki bu təmizlənmə baş verməcəyi müddətdə Azərbaycan tərəfi mütləq cavab atəşi açmaq məcburiyyətində qalacaq. Bu cavab atəşinə isə Rusiya sülhməramlılarının tuş gəlməsi ermənilərin maraqlarına xidmət edir. Odur ki, Rusiya tərəfi vəziyyəti daha açıq-aydın düşüncə ilə analiz etməli, həmin şəxslər tapılmalı və ərazilərdən erməni silahlıların çıxarılması prosesi çox tez şəkildə sürətləndirməlidir. Rusiya sülhməramlıları ya bu ərazilərdə boynuna düşən vəzifələri tam şəkildə icra etməlidirlər, ya da kənara çəkilib Azərbaycana öz ərazilərində haqqın, hüququn aliliyini təmin etmək üçün şəraiti yaratmalıdır. Artıq vəziyyət kifayət qədər gərgin və kritikdir”.

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yerləşən Rusiya Humanitar Mərkəzi vasitəsilə əraziyə 14 noyabr 2020-ci ildən sonra köçürülüb gətirilən erməni əhalisinə zəruri əşya, qida, o cümlədən dərman yardımı edib.

Bu barədə Rusiya Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.

Bildirilir ki, rus hərbi həkimləri Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəki 1500-dən çox erməni sakinə tibbi yardım göstəriblər:

“Xəstəxanalara və kənd tibb məntəqələrinə 2810 kq zəruri dərman, septik çən, sarğı materialları və digər əşyalar, eyni zamanda şəhər xəstəxanalarına 600-dən çox müxtəlif tibbi avadanlıq verilib. 80 km-dən çox elektrik xətti, 30-dan çox transformator yarımstansiyası bərpa edilib. Bu da 63 yaşayış məntəqəsini elektrik enerjisi ilə təmin etməyə imkan verib. 14 yaşayış məntəqəsi su ilə təmin olunub. Sülhməramlıların müşayəti ilə 1750-dən çox zəvvar sərhəd xəttinin yaxınlığındakı məbədləri ziyarət edib.

Ümumilikdə, 2020-ci il 23 noyabr tarixindən Rusiya Hərbi Mühəndisləri və Beynəlxalq Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi Mərkəzinin mütəxəssisləri 2165 hektar ərazini, 657,3 km yolu, 1892 binanı, o cümlədən 30 sosial əhəmiyyətli obyekti partlamamış hərbi sursatlardan təmizləyib. 25 min 640 partlayıcı obyekt aşkarlanıb və zərərsizləşdirilib”, - deyə nazirlik qeyd edib.

Türkiyənin “Bayraqdar-TB2” silahlı pilotsuz uçuş aparatları (PUA) hazırda kiçik, çoxyönümlü, ucuz pilotsuz döyüş təyyarələrinin düşmənin ağır silahlanmış canlı qüvvəsini necə aşkar etdiyinin və qarşıdurmaların nəticələrini necə qətiyyətlə formalaşdırdığının ən yaxşı nümunəsidir.

Axar.az Report-a istinadən xəbər verir ki, bu fikirlər Böyük Britaniyanın “Drone Vars” nəşrində dərc olunan məqalədə qeyd olunub.

Yazıda vurğulanıb ki, İkinci Qarabağ müharibəsində istifadədən sonra “Bayraqdar-TB2” və digər PUA-ların özlərini döyüşdə sübut etdiyi əksəriyyət tərəfindən qəbul olunur:

“Qarabağdakı əməliyyatlarda “Bayraqdar TB2” PUA-ları Ermənistana məxsus yüksək dəyərli hərbi obyektlərin və canlı qüvvənin yerini dəqiq müəyyənləşdirmək və onları sıradan çıxarmaq üçün istifadə edilib”.

Məqalədə bildirilib ki, hesablamalara görə, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı “TB2”lər Ermənistana məxsus 90 tank da daxil olmaqla, 500-dən çox hərbi hədəfi məhv edib.

İyulun 6-da saat 17:50 radələrində Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdirildiyi Azərbaycan ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstələri tərəfindən Azərbaycan Ordusunun Ağdam rayonunun Əliağalı kəndi istiqamətində yerləşən bölmələri atəşə tutulub.

Müdafiə Nazirliyindən Avrasiya.net-ə verilən məlumata görə, atəş nəticəsində yol təkmilləşdirmə işlərinə cəlb olunan hərbi qulluqçumuz baş gizir Dadaşov Sakit Əhliman oğlu yaralanıb. Yaralıya ilkin tibbi yardım göstərilib və o, hərbi hospitala təxliyə olunub.

Baş vermiş insidentin araşdırılması üçün Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin komandalığına və Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinə məlumat verilib.

II Qarabağ müharibəsi zamanı Ermənistan ordusunun itkiləri hökumətin səsləndirdiyindən iki dəfə çoxdur.

Bunu “Aramo” terror batalyonunun komandir polkovnik Aram Torqomyan deyib.

“Müharibəni dayandıranda Zəngəzurun fərqli hissələrində içi əsgər meyitləriylə dolu “Spayk” maşınları vardı. Bizdə Paşinyanın dediyi kimi 3-4 min yox, 7 min itki var”, – deyə o bildirib.

axar.az