“Laçın dəhlizi”nə alternativ yolun Ermənistan hissəsinin tikintisi üçün avqust ayında tender elan olunacaq.

Modern.az xəbər verir ki, bu barədə “Hraparak”ın məlumatında deyilir.

Qeyd olunur ki, tenderdə qalib gələn şirkət alternativ yolun Ermənistan ərazisinə düşən 8 kilometrlik hissəsinin tikintisini öz üzərinə götürəcək.

“Bəzi məlumatlara görə, Azərbaycan tərəfi yolun Ermənistan hissəsini də öz vəsaiti ilə tikməyi təklif edib, amma baş nazir Paşinyan ictimaiyyətin münasibətindən ehtiyatlanaraq bundan imtina edib”, - deyə qəzetin iddiasında bildirilir.

Xatırladaq ki, Rusiya, Ermənistan və Azərbaycan liderləri arasında imzalanmış 10 noyabtr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata əsasən, 3 il ərzində “Laçın dəhlizi”nə alternativ yol çəkilməlidir. Azərbaycan tərəfi artıq Laçın şəhərindən yan keçən yolun tikintisini başa çatdırır, Ermənistan tərəfi isə işlərə hələ başlamayıb.

Xatırladaq ki, Laçın şəhərindən yan keçən yeni yol istifadəyə veriləndən sonra Laçın şəhəri və rayonun hazırda Rusiya hərbçilərinin nəzarətində qalmış kəndləri Azərbaycanın nəzarətinə qaytarılacaq.

Söhbət "Laçın dəhlizi" adlandırılan 5 kilometr enindəki zolaqda yerləşən Laçın şəhəri və rayonun 6 kəndi - Qarıkaha, Ağanus, Fətəlipəyə, Kəravuz, Sus, Zabuxdan gedir.

Həmin yayaşış məntəqələrindən 3-də hazırda ermənilər yaşayır - bunlar Laçın şəhəri, Zabux və Sus kəndləridir.

Qarabağdakı separatçıları bildirirlər ki, "Laçın dəhlizi" Azərbaycanın nəzarətinə keçəndən sonra Zabux və Sus kəndlərindəki ermənilər Şuşanın “Hin Şen” adlandırdıqları Kiçik Qaladərəsi və “Mets Şen” adı verdikləri Böyük Qaladərəsi kəndlərinə köçürüləcək.

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin (FHN) “112” qaynar telefon xəttinə Füzuli rayonunun işğaldan azad edilmiş Aybasanlı kəndinin ərazisində yanğın baş verməsi barədə məlumat daxil olub.

Məlumatla əlaqədar dərhal FHN Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin Füzuli Rayon Yanğından Mühafizə Hissəsinin qüvvələri çağırış üzrə cəlb olunub.

Hadisə yerində əməliyyat şəraiti qiymətləndirilərkən yanğının açıq ərazidəki quru ot və kol-kos sahədə baş verdiyi və bilavasitə yaxınlıqda yerləşən əkin sahələrinə keçmə riskinin mövcud olduğu müəyyən edilib.

Yanğınsöndürənlər tərəfindən görülən təcili və təxirəsalınmaz tədbirlər sayəsində yanğının daha geniş əraziyə yayılmasına və əkin sahələrinə keçməsinə imkan verilmədən söndürülməsi təmin olunub. Yanğın nəticəsində açıq ərazidə ümumilikdə 25 hektar sahədə quru ot və kol-kos yanıb.

Azərbaycan hərbçiləri Zod qızıl mədəni yaxınlığında Su-25 hərbi təyyarəsinin fraqmentləri tapıblar.

Caliber.az xəbər verir ki, bu fakt Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin saxtakarlarlıqlarından birini üzə çıxarıb.

Hələ 44 günlük müharibənin ilk günlərində nazirlikdən bildirilmişdi ki, guya Türkiyəyə məxsus F-16 təyyarəsi Ermənistana məxsus Su-25-i vurub. Əslində isə o zaman səmada iki erməni Su-25-i toqquşub. Ermənistan Müdafiə Nazirliyi tərəfindən hadisədə xəyali Türkiyə F-16-sının iştirakına dair heç bir sübut təqdim olunmamışdı.

İyulun 4-ü gecə saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri dövlət sərhədinin Basarkeçər rayonunun Zərkənd yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərindən Kəlbəcər rayonunun Dəmirçidam yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən Ordumuzun mövqelərini iriçaplı silahlardan intensiv atəşə tutub.

Bu barədə Müdafiə Nazirliyindən məlumat verilib.

Azərbaycan Ordusunun bölmələri tərəfindən adekvat cavab tədbirləri görülüb.

Hazırda qeyd olunan istiqamətdə vəziyyət sabitdir, əməliyyat şəraiti bölmələrimizin tam nəzarəti altındadır.

Bu səfərlər bizi işğaldan azad etdiyimiz torpaqlarımıza bir az daha yaxınlaşdırır

Yolumuz Azərbaycanımızın azad Zəngilanınadır. Bu, Prezident Administrasiyasının təşkilatçılığı ilə reallaşan işğaldan azad olunan ərazilərə sayca 4-cü səfərimiz oldu. Hər səfərimiz bizi Ali Baş Komandanın qətiyyəti, möhkəm iradəsi, cəsarəti və müzəffər ordumuzun şücaəti, əsgərlərimizin qanı, canı bahasına işğaldan azad etdiyimiz torpaqlarımıza bir az daha yaxınlaşdırır.

Yolboyu gördüyümüz dağılmış, daşı-daş üstündə qalmayan kəndlər, kökündən kəsilmiş ağaclar, yalnız daşları qalmış evlər qeyri-ixtiyari gözlərimizi yaşardır. Köks ötürən kim, qeyri-ixtiyari “şərəfsiz ermənilər torpaqlarımızı necə viran edib” deyən kim, sakitcə gözyaşlarını axıdan kim...

Elə bil bu yerləri sel yuyub aparıb.. Çay daşlarından tikilmiş evlərdən qalan yalnız elə çaylaq daşlarıdır. Mənfurların daşıyıb apara bilmədikləri yalnız bu daşlar olub. Ötən bu 30 ildə dəfələrlə yağmalanan yurdumuzdan qalan bu viranəlik acıdır, hiddətləndirir adamı. Ayaq basdığımız hər qarışının qiymətini yalnız bu torpağın öz sahibləri olan bizlər bilə bilərik...

Bu torpaqları biz canlandıracağıq, biz yenidən nəfəs verəcəyik yurdumuza. Mənfur düşmənlərə, dünyaya göstərəcəyik ki, hər qarışında Azərbaycan şəhidinin qanı olan Azərbaycan torpaqları yalnız öz doğma övladlarının əlləriylə cənnətə dönə bilər. Çünki bizimdir. Bizim olan isə gözəl olmalıdır...

Cəbrayıl-Zəngilan sərhədindəyik... O məşhur Lələtəpə yüksəkliyini canlı gördük. Bu yüksəkliyi fəth edən igidlərimizlə bir daha qürurlandıq. Hər birimizin dilindən şəhidlərimizə rəhmət gəldi... Kövrəldik... Amma bu yüksəkliyin ətəyində qürurla dayandıq...

Minaaxtaranların fəaliyyətini də yaxından izlədik. Bu oğullar həyatlarını təhlükəyə ataraq düşmənin torpaqlarımızda gizlətdiyi minaları axtarıb tapır, zərərsizləşdirirlər... Vətən torpağı təmizlənməli, quruculuq işləri sürətlənməlidir ki, bu yurdun həsrətliləri evlərinə dönsünlər...

Yola davam edirik. Yenə yalnız dağıntılardan ibarət kəndlərimiz... Diqqətimizi üzümlük sahələri çəkir. Bizim sərvətimizdən geninə-boluna istifadə edən ermənilər yalnız bu üzüm sahəsinə toxunmayıblar. 44 günlük müharibə zamanı məğlub olarkən elə qaçıblar ki, imkan tapıb üzümlüyü yandırıb məhv edə bilməyiblər...

Bütün bu ürəkağrıdıcı mənzərənin fonunda könlümüzü açan görüntülər az olmadı. İnsanlarımız kombaynlarla taxıl biçirdi. Sürətli tikinti işləri tez bir zamanda bu yerlərdə yenidən həyatın qaynayacağından xəbər verir. Ağalı kəndinə çatanda buna bir daha əmin olduq...

Bizi “Ağıllı kənd” qarşıladı. Sakinlərini gözləyən kəndlə tanışlıq zamanı qısa zamanda ərsəyə gələn bu rahat yaşayış məkanına görə zəhməti keçən hər kəsə təşəkkür etməmək olmur. Əminliklə deyə bilərəm ki, zəngilanlıların rahatlığı Zəngilan uğrunda döyüşlərdə canını verən, hər dəfəsində dönə-dönə minnətdarlığımızı ifadə etdiyimiz şəhidlərin ruhunu şad etmiş olur.

Bəli, cənab prezident İlham Əliyev xalqımıza verdiyi sözün öhtəsindən yüksək səviyyədə gəlir. Qısa zaman ərzində yenidən qurulan yurdumuz öz sakinlərini gözləyir.

Artıq Azərbaycan işğaldan azad etdiyi torpaqlarına sahib çıxıb. Bizlərə qalan bu torpaqların bir daha mənfur düşmənin əlinə düşməməsi üçün yurudumuza qayıtmaq, oraları yenidən cənnət-məkana çevirmək qalır. Qoy dünya da görsün, anlasın ki, bu torpaqların əsl sahibləri azərbaycanlılardır...

Gecədir, səfərimiz başa çatıb. Zəngilandan Bakıya qayıdırıq. Bu gün qayıdırıq ki, sabah yurdumuza Böyük Qayıdışımızı gerçəkləşdirək.

Laçın rayonunun Zabux kəndində qanunsuz məskunlaşan ermənilər oranı tərk etmək niyyətində olmadıqlarını bildiriblər.

Modern.az Ermənistan KİV-nə istinadən xəbər verir ki, bu barədə qanunsuz sakinlər adından danışan icma başçısı Andranik Çavuşyan deyib.

“Ermənistanın baş naziri bəyan edib ki, Ağavno sakinlərinin (Zabuxda yaşayanlar nəzərdə tutulur-red.) problemləri ilə Qarabağ hakimiyyəti (separatçı rejim-redş) məşğul olacaq. Ancaq Xankəndidən hələlik bizə heçnə deyilməyib. Biz buradayıq və getməyə hazırlaşmırıq. Əgər qətiyyətli addımlara əl atmağa çalışsalar, məsələn, bizi təxliyə etmək qərarına gəlsələr, o zaman nə edəcəyimizi bilirik”, - deyə Çavuşyan iddialı tərzdə açıqlama verib.

Xatırladaq ki, iyunun 27-də keçirilən onlayn mətbuat konfransında Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan “Laçın dəhlizi”ndə yerləşən Zabux və Sus kəndlərinin, Laçın şəhərinin Azərbaycana təhvil verilməli olduğunu bildirib.

Paşinyan deyib ki, hazırda Laçın şəhərində yaşayan ermənilərin problemi Ermənistan hökumətinin qərarları ilə həll edilir: “Onlar mənzillə təmin olunmalıdırlar”.

Zabux və Sus kəndində yaşayan ermənilərə gəlincə, Paşinyanın sözlərinə görə, onların problemi Qarabağ separatçıları tərəfindən həll olunacaq. Baş nazirin açıqlamasından belə məlum olur ki, Zabuxda yaşayan ermənilər oradan çıxmalı olsalar, onlar Qarabağın dağlıq hissəsinə - separatçıların olduğu ərazilərə köçürüləcək. Halbuki, həmin ermənilər əvvəllər Qarabağda yaşamayıblar, onlar bura 1990-cı illərin ortalarından sonra Suriya, Livan və başqa yerlərdən köçüb gəliblər.

Andranik Çavuşyan isə deyib ki, Nikol Paşinyan Zabuxun taleyini öz mülahizəsinə əsasən həll edə bilməz:

“Çünki o, bunun üçün mandat almayıb”, - deyə o bildirib.

Andranik Çavuşyan Ermənistanın baş nazirinin bəyanatlarına Qarabağ separatçıları tərəfindən müvafiq reaksiyanın gecikməməli olduğunu vurğulayıb.

2020-ci il dekabrın 1-də işğaldan azad edilən Laçın rayonunun bir hissəsi, o cümlədən Laçın şəhəri Yuxarı Qarabağdan Ermənistana gediş-gəlişə ayrılan 5 kilometr enində zolağa – “Laçın dəhlizi”nə düşüb. Həmin zolağa Rusiya hərbçiləri nəzarət edir.

Hazırda “Laçın dəhlizi”ində Laçının rayon mərkəzi və 6 kəndi yerləşir: Qarıkaha, Ağanus, Fətəlipəyə, Kəravuz, Sus, Zabux. Bu kəndlərdən 4-ü boşdur, 2-də isə - Sus və Zabuxda - ermənilər qanunsuz olaraq məskunlaşdırılıblar.

Razılaşmaya əsasən, Azərbaycan tərəfinin "Laçın dəhlizi"nə çəkdiyi alternativ yolun 2023-cü ilin sonunda istifadəyə veriləcəyi gözlənilir. Yeni yol Ermənistanla sərhəddən - Gorusun Kornidzor kəndindən başlayır, Laçından yan keçub Şuşa rayonunun Kiçik Qaladərəsi və Böyük Qaladərəsi kəndlərinədək uzanmaqla Turşsu kəndində Xankəndiyə gedən köhnə magistralla kəsişəcək.

Yeni yol istifadətə veriləndə Rusiya hərbçiləri “Laçın dəhlizi"ndən çıxarılıb həmin marşrutda yerləşdiriləcək.

Ermənistan, Azərbaycan və Rusiya baş nazirlərinin müavinlərinin regional kommunikasiyaların açılması üzrə işçi qrupu xüsusən də sərhəd və gömrük nəzarəti məsələlərində İrəvan və Bakının mövqelərini yaxınlaşdıra bilib.

Bunu Ermənistan Baş nazirinin müavini Mqer Qriqoryan deyib.

“Cənubi Qafqazda nəqliyyat əlaqələrinin açılması üzrə üçtərəfli işçi qrupun fəaliyyətini konstruktiv hesab edirəm. Bu, şübhəsiz ki, çətin işdir, lakin qeyd etməliyəm ki, tərəflər bir çox sərhəd və gömrük nəzarəti, eləcə də Ermənistan və Azərbaycan ərazilərindən avtomobil və dəmir yolları ilə vətəndaşların, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin təhlükəsiz keçidi ilə bağlı mövqelərini yaxınlaşdıra biliblər”, - Qriqoryan bildirib.

Onun sözlərinə görə, hazırda ekspert alt qrupları avtomobil və dəmir yolu infrastrukturunun bərpası və istifadəsi ilə bağlı məsələlərin işlənməsini davam etdirirlər.

Rusiya şirkətləri Azərbaycanın işğaldan azad etdiyi ərazilərin yenidən qurulmasına qoşulmaqda maraqlıdır.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bunu Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov azərbaycanlı həmkarı Ceyhun Bayramov ilə birgə Bakıda keçirilən mətbuat konfransında deyib.

"İki ölkə birgə layihələr üzərində işləyir və 2021-ci ildə ticarət rekord həddə çatıb. Moskva və Bakının üzərində işləmək barədə razılığa gəldiyi yeni layihə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizidir və onun bir hissəsi Rusiya Federasiyası, Azərbaycan və İran ərazisindən keçəcək", - deyə XİN başçısı bildirib.

Qeyd edək ki, bu gün Azərbaycan və Rusiya xarici işlər nazirləri Ceyhun Bayramovla Sergey Lavrov arasında görüş keçirilib.

Ermənistan parlamentinin müxalifətin Müqavimət Hərəkatında təmsil olunan deputatları vitse-spiker İşxan Saqatelyanın başçılığı altında iyunun 21-dən 23-nə kimi Qarabağda qanunsuz səfərdə olublar.

Onlar Qarabağdakı separatçılarla - keçmiş və hazıkı başçılarla, “siyasi qüvvələr”lə görüşlər keçiriblər.

Ermənistan parlamentinin müxalifətdən olan deputatı Tiqran Abramyan bu gün Qarabağ səfəri barədə açıqlama yayıb.

“Biz Müqavimət Hərəkatının tərkibində Qarabağa səfər etmişik. Bu, kifayət qədər səmərəli, hərtərəfli və yalnız rəsmi görüşlərlə məhdudlaşmayan hadisəli səfər idi”,-deyə o bildirib.

Deputatın sözlərinə görə, onlar Ağdərə, Əsgəran, Xocavənddə, eləcə də Qarabağın mərkəzi şəhəri Xankəndidə müxtəlif peşə sahibləri ilə çoxlu sayda görüşlər keçiriblər.

“Əsas vəzifə danışmaq yox, soydaşlarımızı dinləmək idi”, - Abramyan qeyd edib.

Bundan əlavə, Abramyan Qarabağdakı qondarma rejimin “parlamentində” yerli "siyasi qüvvələr"lə görüş keçirildiyini qeyd edib.

“İştirak edənlərin hamısı razılaşdı ki, Ermənistan və Qarabağ heç bir halda azərbaycanlaşmamalı və türkləşməməlidir”, - deyən deputatın sözlərinə görə, bu, indi prioritet gündəmdir.

Onun sözlərinə görə, separatçıların keçmiş “prezidentləri” Arkadi Qukasyan və Bako Saakyanla görüşlərdə Qarabağda milli məsələlərdə ictimai-siyasi konsensusun olduğu, “Qarabağ xalqının” öz haqlı tələbini reallaşdırmaqda həmrəyliyi vurğulanıb.

Bu gün Şuşada Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq və təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitələrinin növbəti birgə iclası keçirilib.

Avrasiya.net təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədri Sadiq Qurbanovun çıxışının tam mətnini təqdim edir:

Hörmətli yığıncaq iştirakçıları, hörmətli həmkarlar!

Sizləri tarixi Şuşa torpağında salamlamaqdan böyük fərəh hissi keçirirəm!

Şuşa torpağı Azərbaycan şəhidlərinin qanı ilə yoğurularaq bizim üçün müqəddəsləşmişdir! Şuşa Azərbaycan xalqının tarixi yaddaşı, bir çox dahi şəxsiyyətlərin, mədəniyyət, incəsənət və ədəbiyyat xadimlərinin Vətəni, qədim, əvəzsiz memarlıq abidələrinin yerləşdiyi şəhərdir.

Bu gün Şuşada həmkarlarımla birgə olmaqdan qürur duyuram!

Milli Məclisin digər komitələri ilə birlikdə təşkil olun iclasın gündəliyinə daxil edilmiş İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə ekoloji tarazlığın bərpa olunması mövzusu həddindən artıq aktual bir məslədir.

Ekoloji obyektlərə vurulmuş ziyanlar və mineral-xammal yataqları sahəsində görülmüş işlər, meşəbərpa tədbirləri üzrə, bərk məişət tullantılarının idarə edilməsi üzrə, beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsində görülmüş tədbirlər və görüləcək tədbirlər barədə Sizə məlumat vermək istəyirəm.

Məlumat üçün bildirm ki, işğal dövründə meşə fonduna aid olmayan yaşıllıq sahələrində 845 941 ədəd ağac və kolun, 54 328 hektar meşə ilə örtülü sahənin, ümumi sahəsi 43 000 hektar olan xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin meşə ilə örtülü 6 800 hektarının, 131 təbiət abidəsi statuslu qədim ağacın məhv edildiyi, 32 hidrometeoroloji stansiya və məntəqənin tamamilə dağıdıldığı, 52 mineral-xammal yatağının istismar edildiyi müəyyən olunmuşdur. İşğaldan azad edilmiş rayonlarda mövcud olmuş 167 yatağın kadastr işləri icra edilmiş, işğal dövründə istismar edilmiş 52 yatağın təftişi və monitorinqi aparılmış, dəymiş ziyan ilkin olaraq qiymətləndirilmişdir.

Oxçuçayın ekoloji vəziyyətinə nəzarət edilməsi məqsədilə görülmüş işlər

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdən axan çaylarda ekoloji vəziyyətin öyrənilməsi və onların çirklənmə səviyyəsinin müəyyən edilməsi məqsədilə yerli və beynəlxalq laboratoriyalar tərəfindən monitorinqlər keçirilmiş və su nümunələri üzərində fiziki-kimyəvi analizlər aparılmışdır. Ermənistan tərəfindən Oxçuçayın davamlı çirkləndirilməsi nəticəsində çay və onun ekosisteminin ekoloji böhranı və kritik vəziyyəti barədə məlumatlandırma, çirklənmənin qarşısının alınması çağırışları ilə beynəlxalq təşkilatlara müraciətlər edilmişdir. Bununla yanaşı ictimai məlumatlandırma aktiv şəkildə həyata keçirilir)

Meşəbərpa tədbirləri üzrə görülmüş işlər

Zəngilan, Qubadlı, Füzuli, Ağdam, Cəbrayıl, Şuşa, Kəlbəcər, Laçın, Xocavənd (Hadrut qəsəbəsi) rayonlarının ərazisində ümumilikdə 54 hektara yaxın sahədə 38 mindən çox ağac tingi əkilmiş (çinar, sərv, şam, xurma, göyrüş, dağdağan, qarağac, meliya və akasiya) və 3000 kq palıd və şərq çinarı toxumu səpilmişdir. Həmçinin Ağdam rayonu ərazisində salınmış 13 ha yeni yaşıllıq sahəsinin suvarılması üçün damcılı suvarma sistemi qurulmuş və hazırda Zəngilan şəhərinin girişində 55 ha sahədə salınan yeni yaşıllıq sahəsində damcılı suvarma şəbəkəsinin qurulması işləri həyata keçirilir.

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə meşələrin inventarlarlaşması və meşəbərpa sahəsində Türkiyə Respublikasının Kənd Təsərrüfatı və Meşə Nazirliyi ilə əməkdaşlıq edilir. Türkiyə Respublikasının Kənd Təsərrüfatı və Meşə Nazirliyinin dəstəyi ilə Cəbrayıl şəhərinin yaxınlığında “Qapalı Kök Sistemli Tinglik Sahəsi”nin, “Türkiyə-Azərbaycan Beynəlxalq Meşəçilik Mərkəzi”nin yaradılması, həmçinin “Dostluq meşəsi”nin salınması nəzərdə tutulur. Bu məqsədlə 40 ha torpaq sahəsi ayrılmış və layihələndirmə işlərinə başlanmışdır. Tinglik sahəsinin yaradılması Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında meşəbərpa tədbirlərinə böyük təkan verəcəkdir

Bərk məişət tullantılarının idarə edilməsi

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 27 noyabr tarixli Sərəncamı ilə yaradılmış “İşğaldan azad edilmiş ərazilər də daxil olmaqla, ölkə üzrə bərk məişət tullantılarının idarə edilməsi sahəsində Komissiya” çərçivəsində işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tullantıların idarə olunmasının təşkili ilə bağlı əlaqələndirilmiş şəkildə tədbirlər görülür.

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə yaranan tullantılarının yerləşdirilməsi məqsədilə poliqon əraziləri müəyyən edilmişdir. 1-ci mərhələdə Zəngilan, Xocalı (Şuşa şəhəri üçün), Füzuli, Ağdam, Tərtər, 2-ci mərhələdə isə Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarında 7 poliqon ərazisinin inşası planlaşdırılır. Müəyyən edilmiş poliqon ərazilərinin layihələndirilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsinə başlanılmışdır.

Şuşa şəhərinin turistik görünüşü və ekoloji təhlükəsizliyi nəzərə alınmaqla “Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən şəhərin bərk məişət tullantılarının müasir standartlara uyğun olaraq (yeraltı konteynerlərin quraşdırılması və s.) idarə olunmasının təmin edilməsi məqsədilə aidiyyəti üzrə tədbirlər görülür.

Beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsində görülmüş tədbirlər

İşğal dövründə regionun təbii sərvətlərinə, ətraf mühitinə, biomüxtəlifliyinə ziyan vurulması, qiymətli meşələrimizin məhv edilməsi ilə bağlı 15-dən çox beynəlxalq təşkilata (UNEP, FAO, UNDP, UNECE və s.) və 30-dan çox ölkənin ətraf mühit, ekologiya və iqlim dəyişmələri sahəsində səlahiyyətli nazirliklərinə müraciət edilmişdir. Eyni zamanda Azərbaycanın qoşulduğu 20-dək çoxtərəfli ekoloji sazişlərin və konvensiyaların katibliklərinə müraciət edilmiş, Ermənistanın qanunazidd fəaliyyətinin ölkəmizin konvensiyalar qarşısındakı öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə ciddi maneələr törətməsi diqqətə çatdırılmışdır. Ölkəmizin ekoloji və iqtisadi hədəflərini uzlaşdırmaqla milli siyasətin formalaşdırılması və beynəlxalq ekoloji öhdəliklərin yerinə yetirməsində əldə etdiyi tərəqqinin qiymətləndirməsi istiqamətində “Ətraf mühit üzrə fəaliyyətin icmalı hesabatı”nın (Environmental Performance Review) hazırlanması məqsədilə 2021-ci ilin 12-25 noyabr tarixlərində BMT-nin Avropa İqtisadi Komissiyasının beynəlxalq ekspertlərinin ölkəmizə səfəri çərçivəsində ekspertlərin Qarabağa səfəri təşkil edilmişdir.

Bununla yanaşı, işğaldan azad edilmiş və münaqişənin təsirinə məruz qalmış ərazilərdə ətraf mühitə dəymiş zərərin aradan qaldırılmasına beynəlxalq dəstəyin göstərilməsi üçün post-münaqişə zonalarında ekoloji zərərin bərpası üzrə təcrübəyə malik BMT-nin Ətraf Mühit Proqramının (UNEP) müvafiq missiyasının Xarici İşlər Nazirliyinin koordinasiyası ilə 2022-ci il 8-18 mart tarixlərində ölkəmizə səfəri təmin edilmişdir. UNEP Missiyasının həmin ərazilərin yerində qiymətləndirilməsi və ehtiyaclara uyğun olaraq ekoloji bərpası prosesinə dəstək məqsədilə Bakı şəhərində işçi görüşləri ilə yanaşı, 11-14 mart tarixlərində işğaldan azad edilmiş ərazilərə sahə səfərləri də təşkil edilmişdir
Missiya tərəfindən həmin ərazilərin meşə ehtiyatları, su resursları, sənaye və kimyəvi çirklənməsi, tullantılar və onların idarəolunması, bioloji müxtəliflik və digər ekoloji bərpa ehtiyaclarının müəyyən edilməsi üçün hesabat və növbəti mərhələdə bərpa üçün Fəaliyyət Planı hazırlanacaqdır.

İşğal dövründə biotik və abiotik amillərin təsirindən itirilmiş meşə ilə örtülü əraziləri bərpa etmək və müəyyən edilmiş strateji hədəflərə çatmaq üçün yerli meşəbitmə şəraitinə uyğun ağac və kol cinslərindən istifadə edilməklə Şərqi Zəngəzur və Qarabağ iqtisadi regionunda minatəmizləmə işlərinin aparılması dinamikasına uyğun olaraq Nazirlik tərəfindən meşəbərpa tədbirləri davam etdiriləcəkdir.

Eyni zamanda Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi tərəfindən işğaldan azad edilmiş ərazilərin ümumi və baş planlarının hazırlanması məsələsi təhlil edilərkən yeni yaşıllıq sahələrinin salınması üçün Ağdam rayonu üzrə 31,3 ha, Cəbrayıl rayonu üzrə 89,8 ha, Füzuli rayonu üzrə 251,1 ha və Zəngilan rayonu üzrə 63,5 ha torpaq sahəsinin ayrılmasının məqsədəuyğun hesab edildiyi və sözügedən rayonların ümumi və baş plan layihələri hazırlanarkən həmin torpaq sahələrinin nəzərə alınacağı barədə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə bildirilmişdir. Məsələnin zəruriliyi nəzərə alınaraq, Nazirlik tərəfindən həmin torpaq sahələrinin 2022-ci ildə mina və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi üçün Azərbaycan Respublikası Minatəmizləmə Agentliyinə müraciət edilmişdir.

Görüləcək tədbirlər

Hidrometeorologiya sahəsində görülmüş işlərin davamı olaraq Şuşa, Ağdam, Füzuli, Kəlbəcər, Zəngilan rayonları ərazisində 5 meteoroloji, Füzuli şəhərində 1 avtomat aqrometeoroloji və 1 arxeoloji, Xocavənd rayonu ərazisindən axan Köndələnçay çayı üzərində hidroloji stansiyanın quraşdırılması nəzərdə tutulur.
“Azərbaycan Respublikasının Bəsitçay Dövlət Təbiət Qoruğunun fəaliyyətinin təşkili ilə bağlı tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamının icrası istiqamətində Qoruğun sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi, inventarizasiyası və zəruri infrastrukturun yaradılması üzrə işlərə başlanılmışdır. Hazırda Qoruq üçün inzibati binanın tikintisinin layihə-smeta sənədlərinin hazırlanmasına başlanılıb, eləcə də “Qoruğun sanitar-mühafizə zonasının xəritəsi”nin təsdiq edilməsi yekunlaşmaq üzrədir.

İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri ilə bağlı növbəti mərhələdə
Qaragöl Dövlət Təbiət Qoruğunun və Arazboyu, Daşaltı, Qubadlı və Laçın Dövlət Təbiət Yasaqlıqlarının fəaliyyətinin bərpası, bioloji müxtəlifliyinin, ekoloji vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və ekosistemin bərpası həyata keçiriləcəkdir.

Eyni zamanda Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonları üzrə rəqəmsal tematik xəritələrin, “Qarabağın təbii ehtiyatlar atlası”nın və xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin sərhədləri göstərilməklə onların xəritələrinin hazırlanması, eləcə də yeraltı və yerüstü su mənbələrinin əsas göstəricilərinin qiymətləndirilməsi, məlumat bazasının, elektron su xəritəsinin hazırlanması və fauna növlərinin reintroduksiyası layihələrinin həyata keçirilməsi planlaşdırılır

Hörmətli tədbir iştirakçıları!

Azərbaycan dövləti güclü dövlətdir. Məlumat verdiyim kimi dövlətimiz işğaldan azad olunmuş ərazilərdə həm monitorinqlər, həm marifləndirici tədbirlər həm də bərpa işləri aparır. Şübhəsiz ki, biz bütün gücümüzlə ekoloji tarazlığın bərpa olunmasına çalışacayıq və buna nail olacayıq! Lakin bir məsələni qeyd etməliyəm ki erməni vandalları tərəfindən bizim təbiətimizə elə zərərlər vurublub ki, onları aradan qaldırmaq mümkün deyil. İşğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə vaxtı ilə minillərlə yaşı olan qədim ağaclar və s. təbiət abidələri var idiki onlar məhv edilib onları təəssüf ki, bərpa etmək mükün deyil! Çünki onlar təbiət abidləri olmaqla bərabər həm də tariximizin bir parçası idi!

Yeri gəlmişkən, S.Qurbanov iclasdan sonra Cıdır düzünə gedərək oradan canlı yayım edərək ictimaiyyətə rəşadətli ordumuzun qəhrəman əsgərlərinin sıldırımlı qayalara çıxaraq erməni işğalçılarını necə diz çökdürdükləri yerləri göstərib. Millət vəkili daha sonra deyib ki, yaxın zamanda bu yerlər dünyanın ən gözəl turizm guşələrindən birinə çevriləcək. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin uğurlu və müdrik siyasəti, əsgərlərimizin cəsurluğu nəticəsində Azərbaycan regionun qüdrətli ölkəsi olmaqla, dünyanın aparıcı dövlətləri sırasında yer alıb.