Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (BAXCP) sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev Milli Məclisisin sədri Sahibə Qafarovanın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin tərkibində noyabrın 26-30-da Madriddə keçiriləcək Beynəlxalq Parlamentlər İttifaqının (Inter-Parliamentary Union – İPU) 143-cü assambleyasında iştirak etmək üçün İspaniyaya yola düşüb.

Qeyd edək ki, assambleyada siyasi sistemlərə ictimai etimadın azaldığının müşahidə olunduğu, qütbləşmənin dərinləşdiyi və sosial şəbəkələrdə dezinformasiyaların artdığı müasir dövrdə demokratiyanın qarşı-qarşıya qaldığı çağırışlar müzakirə olunacaq, həlli yolları axtarılacaq.

Bu gün Soçidə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında görüş keçiriləcək.

Avrasiya.net xəbər verir ki, görüşdə sabitliyin güclənməsi istiqamətində atılacaq addımlar və Qarabağda dinc həyatın bərqərar olmasına dair məsələlər müzakirə ediləcək.

Təmizlədiyimiz ərazilərdə sürpriz, yəni təyinatı dəyişdirilmiş minalara da rast gəlirik. Ani toxunuş ölümə səbəb ola bilər.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bunu Report-a açıqlamasında Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyinin (ANAMA) 2 saylı təmizləmə qrupunun əməliyyat meneceri Ehtiram Cəfərov bildirib.

Onun sözlərinə görə, 2021-ci ilin yanvar ayından başlayan təmizləmə əməliyyatları əsasən Ağdam və Füzuli rayonu istiqamətində, kənd və qəsəbələrdə, eləcə də içməli su hövzələrinin kənar ərazilərində aparılır: "Düşmən qadağan olunmuş üsullardan istifadə etməklə, beynəlxalq humanitar hüquq normalarını pozaraq ərazilərin minalanması zamanı öz mənfur xislətini ortaya qoyub. Su borularının ətrafında və içərisində kiçik ölçüdə və maraqlı görünüşlü minalar yerləşdiriblər. Vətəndaşlardan xahiş edirik, ərazidə olarkən qəti belə əşyalara toxunmasınlar. Ani toxunuş ölümə səbəb ola bilər. Bütün bunlara baxmayaraq ərazilərdə minatəmizləmə prosesi tam gücü ilə davam etdirilir".

Soçi görüşündə aktiv şəkildə müzakirə olunacaq mövzulardan biri də nəqliyyat dəhlizləri məsələsidir. Lakin bu mövzuda dərhal irəliləyişin olub-olmayacağı hələ ki, aydın deyil.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bu sözləri Axar.az-a tanınmış rusiyalı politoloq, Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Sergey Markov noyabrın 26-da Soçidə Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında keçiriləcək üçtərəfli görüş haqda danışarkən deyib.

Onun sözlərinə görə, bu dəhlizlər arasında bircə Laçın nəqliyyat dəhlizi normal işləyir, hərçənd Azərbaycanın bu dəhlizlə bağlı iddiaları var:

“Çünki Şuşadakı terror aktına bənzər hadisələr Laçın dəhlizindən partlayıcıların keçirilməsi ilə baş tutub. Buna görə də Bakı sonda Azərbaycanın hüquq-mühafizə strukturlarının Laçın dəhlizində yerləşdirilməsini tələb edə bilər”.

Ekspertin fikrincə, əsas müzakirə olunacaq məsələ Zəngəzur dəhlizidir:

“Ermənistan qorxur ki, bu nəqliyyat dəhlizi kifayət qədər böyük həcmdə yaradılarsa, Azərbaycan gücləndikcə bu nəqliyyat dəhlizindən istifadə edərək Ermənistanda Sünik vilayəti adlandırılan Zəngəzurdakı bütün nəzarəti ələ keçirər və Ermənistan İranla olan sərhədlərini itirər. Bu, Ermənistan üçün olduqca çətin bir sualdır. Ona görə də bu istiqamətdəki danışıqların inkişafına mane olur, təkidlə bunun dəhliz deyil, yalnız nəqliyyat kommunikasiyası olmasını istəyir”.

Əlisahib Hüseynov
Milli Həmrəylik Partriyasının sədri

Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin noyabrın 26-da Soçidə görüşünün keçirilməsinin planlaşdırılmasını təbii və normal qarşılamaq lazımdır. Rusiya dövlət başçısının təşəbbüsü ilə aparılacaq bu danışıqları bəzi siyasilərin və ekspertlərin dekabrın 15-nə nəzərdə tutulan Brüssel görüşünə qarşı qoyması hesab edirəm ki, qətiyyən düzgün yanaşma deyil. Bu görüşlərin biri digərini istisna və ləğv etmir. Bu görüşlərin hər birinin öz siyasi əhəmiyyəti və tarixi rolu var. Putinin tələsərək və prosesləri qabaqlayaraq Soçi görüşünü qəsdən Brüssel görüşündən önə çəkməsi fikri də absurd fikir təəssüratı bağışlayır. Zatən üç ölkə liderinin onsuz da 10 noyabr Bəyanatının imzalanmasının bir illiyi ərəfəsində növbəti görüşünün keçirilməsi və sözügedən Bəyanatın icrasına baxılması, o cümlədən regionda sabitliyin möhkəmləndirilməsi və dinc həyatın bərqərar olması üçün gələcək addımların müəyyənləşdirilməsi planlaşdırılırdı.

Lakin Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskovun öncədən anons etdiyi bu görüş məhz Ermənistanın avantürist baş naziri Nikol Paşinyanın ikibaşlı oyunları, Qərblə sövdələşmələri nəticəsində təxirə salındı. Daha sonra isə yenə də Ermənistanın təxribatı nəticəsində noyabrın 16-da Azərbaycan-Ermənistan sərhədində qısamüddətli döyüşlər baş verdi və bu döyüşlərin nəticələri Paşinyanı yenidən Rusiya prezidentinə yalvarmağa məcbur etdi. Beləliklə, Rusiyanın vasitəçiliyi ilə atəşkəs razılaşması əldə edildi. Eyni zamanda bu döyüşlər üçtərəfli görüşün təcili olaraq keçirilməsinin nə qədər zəruri olduğunu bir daha Ermənistan rəhbərliyinə başa salmış oldu. Bu arada Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel də bu il dekabrın 15-də Brüsseldə keçiriləcək Şərq Tərəfdaşlığının Zirvə sammiti çərçivəsində Əliyev-Paşinyan görüşünün keçirilməsi təklifi ilə çıxış etdi. Həm Azərbaycan, həm də Ermənistan tərəfi həmin görüşə artıq birmənalı şəkildə razılıq verib. Tərəflər həmçinin Soçi görüşünə də razılıb veriblər.

Bu görüşlər hər iki tərəf üçün faydalıdır. Ermənistan tərəfinin bu görüşlərdən sonra ənənəvi davakar, təxribatçı mövqeyindən bir xeyli dərəcədə əl çəkəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Soçi və Brüssel görüşlərinin nəticəsində İrəvanın sərhədlərin delimitasiyası və böyük sülh sazişinin imzalanmasından boyun qaçırmaq imkanları da əhəmiyyətli dərəcədə tükənəcək. Ermənistanın 10 noyabr və 11 yanvar Bəyanatlarından irəli gələn öhdəliklərini yerinə yetirməkdən başqa bir yolu qalmayacaq. Odur ki, yenə də deyirəm, Soçi görüşü ilə Brüssel görüşünü üz-üzə qoymaq lazım deyil. Biz hər iki vasitəçinin – Putinin və Şarl Mişelin yaratdığı bu fürsətdən səmərəli şəkildə istifadə etməyə, Ermənistanın bütün bəhanələrini əlindən almağa və onu sülhə məcbur etməyə çalışmalıyıq. Gerisi təfərrüatdır.

Paşinyanın çıxışında Soçi görüşünə dair bir sıra məqamlar diqqət çəkdi.

Birincisi, sərhədin delimitasiya və demarkasiyasıdır:

Nikol təsdiq etdi ki, Soçi görüşünün əsas gündəmindən biri sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyasıdır. “İmzalana biləcək yeganə sənəd o olacaq ki, Ermənistan və Azərbaycan demarkasiya və delimitasiya üzrə komissiya yaradacaqlar”, - o, bildirdi.

Bunu prosesin başlanğıcı hesab etmək olar və yaradılacaq komissiyası sərhədin delimitasiyasını, daha sonra demarkasiyasını həyata keçirməlidir.

Ən mübahisəli məsələlərdən biri də anklavlarla bağlıdır. Paşinyan anklav məsələsinin hüquqi əsasının olub-olmamasını gündəmə gətirir. Və görünən odur ki, Ermənistan tərəfi komissiyanın yaradılmasına razı olsa da, iddialarından əl çəkmək niyyətində deyil. Soçi görüşünün nəticəsi anklavlar məsələsinin sülh yoxsa, güc yolu ilə həllini də aydınlaşdıracaq.

İkincisi, kommunikasiyanın açılmasıdır:

Sərhədin müəyyənləşməsi ilə bağlı proses başlanırsa, Rusiyanın da marağında olduğu nəqliyyatın blokadadan çıxarılması üzərində irəliləyiş olmalıdır: kommunikasiyanın açılması qrafikinin görüşün gündəmində olduğu istisna deyil;



bakcell.com

Daha ətraflı

Hərçənd, Paşinyan Zəngəzur dəhlizindən imtina edir. Bildirir ki, “Azərbaycanın Naxçıvanla hansı yollarla əlaqəsi olacağına Ermənistan qərar verir, biz qərar veririk, yalnız biz”. İrəvan bununla dəhliz yox, nəqliyyat xətti verə biləcəklərini və gömrük postu qurmaq niyyətini açıqlayır. Ən kritik məqamlardan biri də budur, çünki bu, 10 noyabr razılaşmasının 9-cu bəndindən tamamilə imtina edilməsi və Naxçıvanla nəqliyyat əlaqəsinin yaradılması üzrə yeni razılaşmanın imzalanması zərurətini gündəmə gətirir.

Rusiyanın bunu qəbul edəcəyi ehtimalı azdır: Zəngəzurla dəhlizi ilə bağlı gündəlik dəyişərsə, Bakı Laçın dəhlizində eyni tələblə çıxış edə bilər.

Üçüncüsü, “erməni əsirlər”lə bağlı məsələdir:

Paşinyan “9 noyabr görüşündən” “əsir” məsələsində razılaşmanın olmadığı üçün imtina etdiyini açıqlayır. Bu o sualı önə çıxarır ki, 26 noyabr görüşünə bu məsələdə razılıq olduğu üçün gəlir?

Mümkündür ki, Moskva humanitar məsələdə növbəti nəticəni əldə etmək üçün vasitəçilik etsin. Lakin Bakının bunu qarşılıqsız etməyəcəyi və bu dəfə dəqiq olmayan mina xəritələri ilə dəyişdirməyəcəyi ehtimalı daha güclüdür.

Paşinyanın mətbuat konfransının ümumi məğzi görüş öncəsi erməni ictimai rəyində mövqelərini gücləndirməyə də xidmət edirdi. Amma açıqlamaların motivi Nikolun sərhəd, xüsusilə anklavlar məsələsində və kommunikasiya ilə bağlı problemlər yaratmağa davam edəcəyi fikrini gücləndirir. Və mümkündür ki, “məcburetmə əməliyyatları”na yenidən ehtiyac yaransın.

Asif Nərimanlı

Bir il əvvəl Ermənistanı İkinci Qarabağ müharibəsində darmadağından, Paşinyanın özünü isə linçdən xilas edən Rusiya oldu. Məhz Rusiya - nə ABŞ, nə Fransa, nə də Avropa Birliyi. Qərbli “dostları”, əslində isə sahibləri onu parçalanmağa tərk edəndə Paşinyan Kremlin ayaqlarına qapanaraq yardım yalvarırdı.

Axar.az xəbər verir ki, bunu rusiyalı politoloq Vitali Arkov deyib.

“Məhz Kremlin razılığı ilə Paşinyan Ermənistan hökumətinin başında qala bildi. Paşinyan özünü yenidən “Qüdrətli Nikol” hiss edəndə fikirləşdi ki, o, Moskvanı tərk edə bilər, Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Bakı ilə əldə olunan sülh razılaşmalarını yerinə yetirməyə, öz adi işğalına qayıdıb qərbli ağalarının tapşırıqlarını icra edə bilər”, - Arkov bildirib.

Onun sözlərinə görə, İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrindən sonra Rusiya, Azərbaycan və Türkiyə təkcə regionda deyil, ümumilikdə Avrasiyanın bu hissəsində öz nüfuz və təsirlərini gücləndirib:

“Ötən ilin payızında isə həm ABŞ, həm də Avropa İttifaqı müxtəlif səbəblərdən Qarabağ münaqişəsi tərəflərinin real barışığında iştirakdan imtina etmiş, nəticədə əvvəlki mövqelərini itirmişdilər. İndiki tapşırıq Qərbi geri qaytarmaqdır. Bu, Vaşinqton, Paris və Brüssel tərəfindən bu gün müşahidə edilən bütün təşəbbüslərin əsas məqsədidir. Onlar İrəvanın taleyi üçün qətiyyən narahat deyillər. Nikol Paşinyan dövründə Ermənistan regionda gərginliyi saxlamaqla Qərbin Rusiya, Azərbaycan və Türkiyəyə təzyiq rıçaqı olaraq qalır”.

Arkovun qeyd edib ki, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında yeni üçtərəfli danışıqlar 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatı tamamlayan və genişləndirən sənədlərin imzalanmasını nəzərdə tutur:

“Brüssel görüşü elan ediləndən sonra nəhayət bəlli olur ki, Nikol Paşinyan müxtəlif bəhanələrlə Vladimir Putinin vasitəçiliyi ilə İlham Əliyevlə görüşünü təkcə sənədlərlə bağlı fikir ayrılığına görə təxirə salmayıb, hətta onun qarşısına Moskvanın rolunu neytrallaşdırmaq üçün bu sammiti pozmaq, kollektiv Qərbin roluna önəm vermək vəzifəsi qoyulub”.

“Fransa Minsk Qrupunun üzvü kimi açıq-aşkar Ermənistana, işğalçı dövlətə dəstək olur”.

Avrasiya.net-in məlumatına görə, bunu Milli Məclisin iclasında deputat Qüdrət Həsənquliyev deyib.

Deputat bildirib ki, 44 günlük savaşda minlərlə gəncin tökülən qanlarına görə Fransa da məsuliyyət daşıyır:

“Fransa bu hərəkəti ilə bölgəyə sülhün gəlməsini əngəlləyir. Azərbaycan Fransanın Minsk Qrupu həmsədrliyindən kənarlaşdırılmasına çalışmalıdır. Mən hər cür təhqirin və zorakılığın əleyhinəyəm. Sadəcə, baş verənlər Fransanın yürütdüyü siyasətin nəticəsidir. Ermənilərə müsbət münasibəti olan bu ölkənin Azərbaycana münasibəti heç vaxt dəyişməyəcək. Azərbaycan bütün sahələrdə Fransa ilə münasibətlərinə yenidən baxmalıdır”.

Deputat Tural Gəncəliyev Fransa senatında erməni separatçıların qəbul edilməsini kəskin qınayıb.

"Son vaxtlar Fransanın xarici siyasətində ciddi səhvlər formalaşır. 4 min km ölkənin əsassız iddialarıni qəbul etmirik. Bu cür hərəkətlər Fransa Azərbaycan münasibətlərinə fayda gətirməyəcək. Bundan sonra Fransa Xarici İşlər Nazirliyi Cənubi Qafqaz və Azərbaycanla bağlı məsələrdə ehtiyatlı olmalıdır. Əks halda bu xeyir gətirməyəcək"

Milli Məclisin bu gün keçirilən plenar iclasında çıxış edən deputat Qüdrət Həsənquliyev Fransa Milli Aszambleyasında erməni separatçılarının qəbul edilməsinə münasibət bildirib.

Avrasiya.net xəbər verir ki, deputat Fransanin həmişə türk dövlətlərinə qarşı riyakarlığı ilə seçildiyini vurğulayıb:

"Fransa kimi ölkə bu cür ləyaqətsizliyi özünə necə sığdıra bilir?! Fransa bu hərəkəti ilə bölgəyə gəlişini əngəlləyir. Fransa Minsk qrupunun bu bölgədə canlanmasına imkan verməməlidir.

Makaron özü kimiləri ətrafına yığıb. Hesab edirəm ki, Azərbaycan bütün sahələrdə Fransa ilə əlaqələrinə yenidən baxmalıdır"

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev İran Prezidenti İbrahim Rəisi Türkmənistanın paytaxtı Aşqabadda keçirilməsi planlaşdırılan İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (ECO) Zirvə görüşü çərçivəsində görüşə bilər.

Avrasiya.net xəbər verir ki, bunu İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Səid Xətibzadə noyabrın 22-də keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib.

O, Azərbaycan Baş nazirinin müavini Şahin Mustafayevin İrana səfərinin mühüm olduğunu və konstruktiv keçdiyini də vurğulayıb.

Qeyd edək ki, Ş.Mustafayev noyabrın 21-də İranda səfərdə olub, bu ölkənin xarici işlər naziri Hüseyn Əmirabullahianla görüşüb.