Yaxın-uzaq tariximizin ən şərəfli günlərindən biri olan 28 May - Müstəqillik Günü yaxınlaşdıqca Azərbaycan xalqını və dövlətimizin başçısını təbrik edən dünya liderlərinin sayı gündən-günə artır. Bu təbrik məktubları arasında ABŞ Prezidenti Cozef Baydenin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə ünvanladığı təbrik məktubu heç şübhəsiz ki, xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

Məktubun əhəmiyyətliliyi bir sıra önəmli məqamlarla bağlıdır. Bunu Baydenin son məktubunun əvvəlki məktublarından ciddi şəkildə fərqlənməsindən də görmək mümkündür. Əvvəlki məktublar daha çox formal protokol xarakteri daşıyırdı. Lakin sonuncu məktubunda isə Amerika Birləşmiş Ştatlarının lideri ənənəvi diplomatik ritorikanın çərçivələrindən kənara çıxaraq, ABŞ və Azərbaycan münasibətləri ilə bağlı bir sıra çox ciddi məqamlara toxunub.

Budəfəki məktub ilk növbədə Ağ Ev rəhbərliyinin Azərbaycana qarşı yeni yanaşmasının göstəricisi kimi dəyərləndirilməlidir. Yaxın keçmişə ekskurs etsək görərik ki, son 30 ildə ABŞ-Azərbaycan münasibətləri heç də hamar və neqativsiz olmayıb. ABŞ prezidentləri bir çox hallarda Azərbaycana munasibətdə “ikili standartlar” siyasətindən çıxış ediblər. Xüsusən də artıq tarixə qovuşan Azərbaycan-Ermənistan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin davam etdiyi 28-29 il ərzində ABŞ ATƏT-in Minsk Qrupunda təmsil olunan həmsədr ölkə kimi Azərbaycana qarşı heç də ədalətli mövqe tutmayıb.

Birləşmiş Ştatlar ənənəvi olaraq “demokratiya” və “insan haqları”nı bəhanə edərək Azərbaycana qarşı daim təzyiq göstərməyə və bu yolla özünün bölgədəki geosiyasi maraqlarını təmin etməyə çalışıb. Lakin indi reallıqlar dəyişib. Daha doğrusu, Azərbaycan Ordusu 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində işğal altında olan torpaqlarını azad etməklə Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar yaradıb.

Artıq nə “Dağlıq Qarabağ münaqişəsi” adlı münaqişə var, nə ermənilərin maraqlarına xidmət edən “status-kvo” vəziyyəti var, nədəki bu vəziyyətin qorunub saxlanmasına himayədarlıq edən, dəstək verən ATƏT-in Minsk Qrupu var. Bu qrup artıq formal quruma çevrilib və de-fakto mövcud deyil. ABŞ rəhbərliyi də heç şübhəsiz ki, bu yeni reallıqların fərqindədir və hazırda bu yeni reallıqlara adekvat siyasət yürütməyə başlayıb. Baydenin sözügedən təbrik məktubunda da məhz yeni siyasətin konturlarını müşahidə edirik.

Biz ABŞ-ın Azərbaycana münasibətdə yeni yanaşmasını təqdir edirik və ümid edirik ki, Ağ Evin xarici siyasət kursunu müəyyənləşdirən şəxslər bundan sonra ermənipərəst yanaşmalardan tamamilə imtina edəcəklər. Xüsusən də Dövlət Departamentinin strateqləri ənənəvi ermənipərəst siyasətin ötən 30 il ərzində ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinə nə qədər ağır zərbə vurduğunun fərqində olmalıdırlar.

Bu da etiraf edilməlidir ki, erməni lobbisinin maraqlarına uyğun yürüdülən siyasət Birləşmiş Ştatlara əslində heç nə qazandırmadı. Əksinə, 44 günlük müharibədən sonra bu siyasət tamamilə iflasa uğradı. Görünən budur ki, Bayden də bu həqiqəti dərk edir və ona görə də ABŞ-ın Azərbaycana qarşı münasibətində müsbət kontekstdə dəyişikliklər etməyə başlayır.

Əlisahib Hüseynov,
Milli Həmrəylik Partiyasının sədri

Vladimir Putinin məqsədi təkcə Ukraynada müharibənin yaratdığı ərzaq böhranı deyil, həm də miqrasiya böhranıdır. Rusiya Prezidentinin hesablamasına görə, taxıl tədarükünün kəsilməsindən sonra aclıqla üzləşən insanlar bu bölgələrdən qaçaraq, Avropaya getməyə çalışacaqlar. Vaxtilə müharibənin dəhşətindən qaçan milyonlarla suriyalı kimi...

Bunu Almaniyanın Rusiyadakı keçmiş səfiri Rüdiger fon Fritş deyib.

O bildirib ki, yeni qaçqın dalğası ilə Putin Avropada sabitliyi pozmaq və Qərb hökumətlərinə Rusiyaya qarşı sərt mövqeyindən əl çəkmələri üçün siyasi təzyiq göstərmək istəyir:

"Bu, yeni hibrid müharibədir. Ukrayna ərazisində müharibə tezliklə bitməyəcək. Çünki Putin indi öz hakimiyyətini saxlamaq məsələsi ilə üzləşib. Ona görə də müharibənin davam etməsi və genişlənməsi ehtimalı yüksəkdir".

Bu gün mən yenidən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanı qəbul etdim. Bu formatda üçüncü müzakirəmiz idi. Biz Cənubi Qafqazdakı vəziyyətə və Avropa İttifaqının hər iki ölkə ilə, eləcə də bütövlükdə regionla əlaqələrinin inkişafına diqqət yetirdik.

Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin Brüsseldə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistan Respublikasının baş naziri Nikol Paşinyan ilə keçirilmiş görüşün yekunlarına dair mətbuata açıqlamasında deyilir.

“Müzakirə səmimi və məhsuldar keçdi. Biz məsələlərin bütün spektrini nəzərdən keçirdik. Biz humanitar məsələləri, o cümlədən minalardan təmizləmə və itkin düşənlərin taleyinin həllini ətraflı müzakirə etdik”-deyə, məlumatda qeyd olunur.

“Aşağıdakı nəticələrə nail olduq:

Sərhəd məsələləri

Yaxın günlərdə dövlətlərarası sərhəddə Sərhəd Komissiyalarının ilk birgə iclası keçiriləcək. Burada sərhədin delimitasiyası və sabit vəziyyətin ən yaxşı şəkildə necə təmin edilməsi ilə bağlı bütün məsələlər həll ediləcək.

Kommunikasiyaların açılması

Liderlər nəqliyyat əlaqələrini blokdan çıxarmağa başlamağın zəruriliyi ilə bağlı razılığa gəliblər. Onlar Qərbi Azərbaycan və Naxçıvan arasında və Ermənistanın müxtəlif bölgələri arasında Azərbaycandan keçməklə tranzit, eləcə də hər iki ölkənin kommunikasiya infrastrukturu vasitəsilə beynəlxalq daşımalara dair prinsipləri razılaşdırıblar. Xüsusilə, beynəlxalq daşımalar kontekstində sərhəd idarəetmə prinsipləri, təhlükəsizlik, torpaq haqları, eləcə də gömrük qaydaları barədə razılığa gəliblər. Yaxın günlərdə Baş nazirin müavinləri bu işi davam etdirəcəklər.

Sülh müqaviləsi

Liderlər Ermənistan və Azərbaycan arasında dövlətlərarası münasibətləri tənzimləyən gələcək sülh müqaviləsinin müzakirəsini davam etdirmək barədə razılığa gəliblər. Yaxın həftələrdə xarici işlər nazirlərinin başçılıq etdiyi komandalar bu prosesi irəli aparacaq.

Sosial-iqtisadi inkişaf

Aİ hər tərəflərlə birlikdə hər iki ölkənin və onların xalqının rifahı naminə iqtisadi inkişafı təşviq etməyə çalışan İqtisadi Məsləhət Qrupunun işini təşviq edəcək. Mən əhalinin uzunmüddətli davamlı sülhə hazırlanmasının vacibliyini də vurğuladım. Aİ dəstəyini gücləndirməyə hazırdır.

Biz yaxın təmasda qalmağa razılaşdıq və iyul-avqust aylarına qədər eyni formatda yenidən görüşəcəyik. təşəkkürlər”-deyə, bəyanatda vurğulanıb.

Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Cozef Baydenin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə göndərdiyi təbrik məktubunda təkcə Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinə deyil, eyni zamanda Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlər sistemindəki mövqeyinə də yer ayrılıb.

Bu fikirləri “İki sahil”ə açıqlamasında “İnformasiya Təşəbbüslərinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri Cəsarət Hüseynzadə bildirib.

O, qeyd etdi ki, ABŞ Prezidentinin məktubda Azərbaycanın Ukraynanın suverenliyinə verdiyi dəstək və humanitar yardımının göstərilməsi də yüksək qiymətləndirilir. Cənab Prezident İlham Əliyevin hər zaman dövlətlərin suverenliyi məsələsində ciddi mövqe sərgiləyib və mövqeyi bütün dövlətlərdən də Azərbaycanın suverenliyi məsələsində eyni formada tələb edib.

Cəsarət Hüseynzadə qeyd edib ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Cozef Baydenin Prezidnet İlham Əliyevə Müstəqillik Günü münasibətilə göndərdiyi məktubunda əsas yer alan məqamlardan biri də ABŞ-la Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 30 illiyidir: "Bu əməkdaşlıq çərçivəsində ötən 30 il ərzində enerji mənbələrinin şaxələndirilməsi və beynəlxalq təhlükəsizlik sahələrində uğurların əldə olunması diqqətə çatdırılır. Azərbaycan bütün ölkələrdə bərabərhüquqlu münasibətlərin qurulmasına və inkişaf etdirilməsinə önəm verir.

Bu sırada Qərb dövlətləri və ABŞ xüsusi əhəmiyyət malikdir. Və bu münasibətlər hazırda əksər Qərb ölkələri ilə geniş və artan templə davam edir. Hesab edirəm ki, hazırkı şəraitdə ABŞ və digər Qərb ölkələri Azərbaycan və Ermənistan arasında diplomatik təmasların intensivləşdirilməsinə, bütün Qafqaz və trans-Xəzər regionunun çiçəklənməsinə öz töhfələrini verməlidirlər. Bu töhfə üzümüzə gələn onilliklərdə regionda sülhün və sabitliyin təmin olunması üçün vacib amildir.

Prezident Baydenin məktubunda qeyd olunduğu kimi ABŞ-ın qarşıdan gələn illər və onilliklərdə Azərbaycanla münasibətləri daha da genişləndirmək arzusunu ifadə etməsi məhz bu istiqamətdə birgə fəaliyyətin yeni reallıqlar nəzərə alınmaqla daha da inkişaf etdirilməsi regionda inkişafın təmin olunmasına əlavə və vacib dəstək ola bilər".

Cəsarət Hüseynzadə bildirib ki, eyni zamanda məktubda göstərilən ABŞ-ın Azərbaycanın iqtisadi, nəqliyyat və insanlararası əlaqələrinin qurulmasına kömək etmək təklifi də işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yaxşı bir fəaliyyət proqramı ola bilər: "Yeni qlobal çağırışların olduğu və Azərbaycanın 44 günlük müharibəni qələbə ilə başa çatdıraraq yeni reallıqlar yaratdığı bir dövrdə ABŞ-ın Azərbaycanın müstəqilliyi və suverenliyinə öz dəstəyini bir daha ifadə etməsi vacib məqamlardandır."

Litva Prezidenti Gitanas Nausedanın bugünlərdə Bakıya səfəri o qədər uğurlu keçdi ki, bu səfərin nəticələri postsovet ölkələrində də böyük maraqla qarşılandı. Ancaq ermənilər isə öz ənənəvi xain xislətlərinə sadiq qalaraq Baltikyanı ölkələrin liderlərindən birinin paytaxtımıza səfərinə və bu səfər zamanı Litva və Azərbaycan liderlərinin iki ölkə münasibətlərinin uzun illərdir ki, strateji tərəfdaşlıq münasibətləri olduğunu bir daha vurğulamalarına olduqca ağrılı reaksiya verdilər. Daha doğrusu, öz səviyyələrinə (səviyyəsizliklərinə) uyğun münasibət sərgilədilər.

Belə ki, revanşist erməni müxaliflətçiləri Azərbaycandan sonra Ermənistana gedən və Litvanın Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılması prosesinə öz töhfəsini vermək istədiyini bildirən Gitanas Nausedanın qaldığı oteli mühasirəyə alaraq, bununla həm Litva prezidentinin Azərbaycanla sıx münasibətlər qurmasına və rəsmi Bakının mövqeyinə isti yanaşmasına etirazlarını bildirməyə çalışdılar, həm də artıq iki aya yaxındır ki, davam etdirdikləri etiraz aksiyalarına bu səfər vasitəsilə diqqəti cəlb etməyə cəhd göstərdilər. Bu isə ermənilərin iç üzünü bir daha açıb ortaya qoydu.

Rusiyayönlü erməni müxalifətinin İrəvana qonaq gələn xarici ölkə prezidentinə qonaqpərvərlik nümayiş etdirmək əvəzinə, onun qaldığı oteli əhatəyə alması göstərişin həm də Moskvadan gəldiyini təsdiqləyir. Kremlin diktəsi ilə oturub-duran hazırkı Ermənistan müxalifəti Azərbaycanın Qərb ölkələri ilə, o cümlədən Baltikyanı ölkələrlə münasibətlərini sıxlaşdırmasını və eyni zamanda Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşdırılmasını hansısa yolla sabotaj etməyə, əngəlləməyə çalışır. Bu baxımdan, Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılması prosesinə öz töhfəsini vermək istədiyini bildirən və Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Şarl Mişelin vasitəçilik səylərini dəstəkləmək üçün addım atan Gitanas Nausedanın qaldığı otelin qarşısında toplaşıb, ona qarşı etiraz sloqanları səsləndirmək tamamilə Kremlin dəst-xətinə uyğun bir “ssenari”dir.

Ermənistanın radikal, revanşist müxalifəti bu cür sərsəm əməlləri ilə əslində Ermənistanın gələcəyini zərbə altında qoyur. Azərbaycan isə böyük bir təmkinlə öz sülhsevər və rasional siyasətini davam etdirir, bütün müttəfiqləri ilə, o cümlədən Litva ilə də güclü siyasi əlaqələrlə yanaşı, həm də çoxşaxəli iqtisadi, ticari, hərbi və digər sahələrdə qarşılıqlı əlaqələri fəal surətdə dərinləşdirir. Ermənistan isə qeyri-müəyyən siyasət yürütməklə və 10 noyabr, 11 yanvar bəyanatları ilə üzərinə götürdüyü öhdəliklərin icrasını yubatmaqla faktiki olaraq dövlət səviyyəsində təxribatla məşğul olur.

Bu ölkənin gah Brüssel, gah da Moskvanın tərəfdaşı kimi çıxış etməsi və son nəticədə isə bütün razılaşmaların icrasını süni surətdə yubatması nə Ermənistan hakimiyyətinə, nədəki revanşist müxalifətə heç nə qazandırmır. Onlar bu cür qeyri-ciddi mövqe sərgiləməklə bütövlükdə Ermənistanı oyuncaq dövlətə, vassala çevirirlər. Artıq Brüsseldə də Ermənistan müxalifəti ilə bərabər Paşinyan iqtidarının da keyfiyyətsizliyini və səbatsızlığını sözün tam mənasıyla anlayıblar.

Bu mənada, 22 mayda Şarl Mişelin təşəbbüsü ilə yenidən Brüsseldə baş tutması gözlənilən Əliyev-Paşinyan görüşünün Ermənistanın baş naziri üçün olduqca gərgin keçəcəyi şəksizdir. Paşinyan öhdəliklərə nəyə görə əməl etməməsinə konkret aydınlıq gətirməli, tutarlı səbəb göstərməlidir. Əks təqdirdə, Ermənistanın özünü Qərbə “demokrat” cildində göstərmək istəyən baş naziri olub-qalan sonuncu etibarını da tamamilə itirəcək.

Əlisahib Hüseynov,
Milli Həmrəylik Partiyasının sədri

ABŞ prezidenti Josef Baydenin 28 may respublika günü münasibətilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilk növbədə okeanın o tayından bizə olan xüsusi diqqətin göstəricisidir.

Bunu "Xalq Cəbhəsi"nə politoloq Vasif Əfəndi deyib.

Politoloqun fikrincə, diplomatik etika naminə təbrikdən fərqlənən bu məktubda xeyli sayda əməkdaşlıq istiqamətində optimist notların olduğu görünür. Məktubda Azərbaycan Prezidentinin xarici siyasəti və dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında rolu xüsusi vurğulanır: "Eyni zamanda bizi Cənubi Qafqzda sülhün təminatçısı qismində görür. Bu sözlərin ardınca isə Bayden Azərbaycanın terrorizmlə mübarizəyə dəstəyini qeyd edir və bununla da bizim Qarabağda gələcəkdə məcburiyyət qarşısında qalaraq antiterorror əməliyyatlarımızın aparılmasına olumlu baxa biləcəyi ehtimalını artırır. Baydenin "Biz Azərbaycanı bütün azərbaycanlıların hüquq və fundamental azadlıqlarını qoruyan demokratik idarəetmə və islahatlar istiqamətində məqsədyönlü addımlar atmağa dəvət edirik" çağırışına da dözümlü davranmaqla yanaşı bu istiqamətdə çalışmalarımızı sürətləndirməlıiyik".

Dünyada baş verən geosiyasi proseslər ABŞ başda olmaqla bəzi dövlətlərin Azərbaycana qarşı münasibətinin dəyişməsinə əsas səbəbdir.

Bunu "Xalq Cəbhəsi"nə politoloq Vüqar Dadaşov deyib.

O, qeyd edib ki, sözsüz ki, bu müsbət münasibət sevgidən yox məcburiyyətindən qaynaqlanır: "Təkcə bir fakt: az qala 30 il erməni-rus birləşməsinin işğalında qalan Azərbaycan torpaqlarının, 1 milyona yaxın məcburi köçkün və qaçqınların, viran edilmiş Azərbaycan yaşayış məntəqələri, dağıdılmış mədəniyyətimizin taleyi özünü dünyanın jandarmı kimi aparan ABŞ-ı heç narahat etməyib. Üstəlik Azərbaycana qarşı "930-cu düzəliş" adlanan faktiki sanksiya, ABŞ, Rusiya və Fransanın həmsədirliyi ilə Minsk qrupunun anti Azərbaycan fəaliyyəti ABŞ-ın Azərbaycana qarşı əsl münasibətinin göstəricisidir. Qısası, ABŞ-ın indiki Azərbaycan "sevgisi" reallığın qəbulundan başqa bir şey deyil. Azərbaycanın 44 günlük müharibədə bütün xristian dünyasının Ermənistana hərbi kömək etməsinə baxmayaraq möhtəşəm qələbəsi, Türkiyə ilə müttəfiqlik haqqında imzaladığımız Şuşa bəyannaməsi və ən nəhayət Rusiyan-Ukrayna müharibəsi Azərbaycana ABŞ və onun müttəfiqlərinin münasibətini məcburi halda dəyişməyə vadar edib".

V.Dadaşov qeyd edib ki, məsələnin vacibliyi Rusiya-Ukrayna müharibəsinin yaratdığı faktiki real geosiyasi hərbi və iqtisadi vəziyyətdən qaynaqlanır və nəzərə alsaq ki, Avropa dövlətlərinin qaz təchizatının 40 faizi Rusiyanın payına düşür və bu vəziyyətdən Avropa ölkəkərinə təsir imkanlarını anlamaq elə də çətin deyil: "Qarşıda duran və publik şəkildə elan edilmiş məqsəd budur ki, Avropa rus qazından asılılığını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmalıdır, daha doğrusu, Avropa rus qazına alternativ tapmaq məcburiyyətindədir. ABŞ-ın müəllifi olduğu sanksiyalar pakiti elə onun Avropa müttəfiqlərini çətin vəziyyətə salıb. ABŞ məcburdu ki, Avropanın enerji təhlükısizliyini təmin etsin. Rus qazını tez bir zamanda əvəzləmək çox çətin, yeni infrastruktur yaratmaq isə on illərin məsələsidir. Avropaya real hazır infrastruktur məhz Azərbaycanın əsas oyunçu olduğu layihələrdir. Azərbaycanın qaz ixrac xətləri ilə Xəzər hövzəsinin bütün ölkələrdən Avropaya qaz ixrac etməyin ən səmərəli yoludur və qısa zaman daxilində reallaşdırmaq mümkündür. Belə vəziyyətdə İranın da imkanları yaranıb ki, Qərblə və xüsusən də ABŞ-la münasibətlərini normallaşdırsın. Son günlərdə İranla Azərbaycan arasında qaz razılaşması elə müzakirə etdiyimiz Avropanın qaz məsələsinin tərkib hissəsidir. Bildiyimiz kimi, Azərbaycanın Avropaya qaz ixracınıi Türkiyə vasitəsi ilə həyata keçirir və Türkiyə də Qara dənizdə böyük qaz ehtiyatları aşkar edib və tezliklə sənaye ixracına başlayacaq. Belə bir vəziyyətdə Avropanın rus qazından asılılığının yeganə alternativi Azərbaycan və Türkiyənin imkanlarıdır. Odur ki, ABŞ-ın Azərbaycana isti "jest"ləri məcburiyyət və reallıqdır. Hər bir halda Azərbaycan da yaranmış geosiyasi və iqtisadi vəziyyətdən öz maraqları naminə istifadə edəcək və bu şübhəsizdir" .

Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyev dünya siyasətini dəyişdirməyə, beynəlxalq aləmdə gedən ictimai-siyasi proseslərə təsir göstərməyə qadir olan görkəmli dövlət xadimi idi. Bu dahi rəhbər eyni zamanda Azərbaycanda müstəqil dövlətçiliyin taleyini həll etmiş qüdrətli lider olub. Heydər Əliyev həm də xalqımızın və müstəqil dövlətimizin gələcək inkişaf strategiyasını da müəyyən etmişdir. Bütün bunlara görə həm dünyada, həm də ölkəmizdə görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin dövlətçilik təcrübəsi və siyasi irsi geniş şəkildə tədqiq edilib öyrənilir. Son yarım əsr ərzində Ulu Öndər haqqında Azərbaycanda və dünya ölkələrində yazılıb nəşr edilmiş kitablardan və məqalələrdən müstəqil bir kitabxana yaratmaq mümkündür.

Bütün bunları nəzərə alaraq aparılan araşdırmaların nəticəsində meydana çıxmış kitabları və çoxsaylı elmi-publisist məqalələri belə qruplaşdırmaq olar: Birincisi, Ulu Öndərin dövlətçilik fəaliyyətinin təbliğinə həsr olunmuş kütləvi nəşrlərdir. Belə nəşrlərə daha çox albomlar, bukletlər, tanıtma kitabları və publisist məqalələr daxildir. İkincisi, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin həyatının və fəaliyyətinin müxtəlif istiqamətlərini şərh edən və təbliğ edən əsərlərdir ki, bunları elmi-kütləvi nəşrlər adlandırmaq olar. Üçüncüsü isə Heydər Əliyevin çoxillik dövlətçilik fəaliyyətini və siyasi irsini elmi-nəzəri cəhətdən araşdırıb tədqiq edən əsərlərdir ki, bunlar sırf elmi nəşrlərdir.

Fikrimizcə, yuxarıda qeyd edilən kütləvi nəşrlər və elmi-kütləvi ədəbiyyat görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin tərcümeyi-halına və çoxcəhətli fəaliyyətinə həsr edilmiş elmi-nəzəri əsərlər üçün mənbə və hazırlıq funksiyasını yerinə yetirmişdir. Məhz həmin hazırlıq mərhələsindən sonra Heydər Əliyevşünaslığın monoqrafik tədqiqatlar dövrü başlanmışdır.

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Təbii Ehtiyatlar, Energetika və Ekologiya Komitəsinin sədri, texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Sadıq Qurbanovun "Zamana sığmayan lider. Heydər Əliyevin idarəçilik və varislik fəlsəfəsi" adlı kitabı Heydər Əliyevşünaslığın elmi nəşrlər istiqamətinə aid olan ciddi monoqrafik tədqiqat əsəridir. Bu qiymətli nəşrdə Sadıq Qurbanov Ulu Öndərin çoxillik və çoxcəhətli fəaliyyəti ilə əlaqədar aşağıdakı problemlərin həlli istiqamətində araşdırmalar apararaq, mühüm elmi-siyasi nəticələrə gəlmişdir:

Birincisi, bu kitabda Ulu Öndər Heydər Əliyevin Sovet hakimiyyəti illərindən başlamış müstəqillik illərinin çətin dövrlərinə qədər davam edən praktik dövlət idarəçiliyi fəaliyyətinin fəlsəfəsi meydana qoyulur, onun dövlətçilik təcrübəsinin mahiyyəti aydınlaşdırılır. İkincisi, Sadiq Qurbanovun yazdığı bu kitabda Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi irsinin elmi-fəlsəfi əsasları müəyyən olunur. Üçüncüsü, müşahidə elədiyim cəhətlərdən biri də budur ki, bu kitabda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurla apardığı məqsədyönlü siyasətin, qazandığı möhtəşəm nailiyyətlərin timsalında Heydər Əliyev siyasətinin davamlı olması, əbədiyaşarlılığı prosesi elmi, siyasi, fəlsəfi cəhətdən əsaslandırılır.

"Zamana sığmayan lider" monoqrafiyasının daha bir mühüm cəhəti isə onun görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin müstəqil dövlətçilik uğrunda apardığı mübarizənin fəal iştirakçılarından biri olan Sadiq Qurbanov tərəfindən yazılmasından ibarətdir. Məhz böyük ideala xidmət etmək istiqamətində mənəvi borc hissinin və nəzəriyyə ilə təcrübənin vəhdəti "Zamana sığmayan lider" kitabının özünəməxsusluğunu müəyyən edir.

Xüsusi özünəməxsusluqdan biri də Sadiq Qurbanovun görkəmli dövlət xadimi, müasir Azərbaycan dövlətinin banisi və qurucusu Heydər Əliyevin zamanın böyük sınaqlarından çıxaraq, özünü isbat etmiş parlaq şəxsiyyətinə və xidmətlərinə ümummilli liderlik yüksəkliyindən qiymət verilməsidir. Ümummilli liderlik həqiqətən də Azərbaycan dövlətçiliyinin çoxəsrlik tarixində görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevə məxsus müstəsna xidmətdir. Bu baxımdan Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, qalib Ali Baş Komandan İlham Əliyevin müstəqil dövlətçiliyin memarının dövlətçilik təliminin müasirliyi və əbədiyaşarlığı haqqında aşağıdakı fikirlərinin əsas istinad nöqtəsi kimi seçilməsi "Zamana sığmayan lider" kitabının, obrazlı şəkildə desək, strategiya və taktikasını müəyyən edir: "Bu gün Heydər Əliyev bizimlə deyil, amma onun fiziki yoxluğu bizi ruhdan salmamalıdır. Onun ideyaları yaşayır, onun fəlsəfəsi, Azərbaycançılıq fəlsəfəsi, idealogiyası yaşayır və onun qurduğu, yaratdığı müasir Azərbaycan yaşayır, onun yolu ilə inkişaf edir... Biz doğma Vətənimizi onun yolu ilə irəliyə aparmalıyıq. Hamımızın borcudur ki, onun siyasətini yaşadaq, Azərbaycanı gücləndirək, onun yolu ilə gələcəyə aparaq".

Eyni zamanda monoqrafiyada dünya-şöhrətli görkəmli yazıçı Çingiz Aytmatovun Heydər Əliyevi "həqiqətən tarixi və hətta əfsanəvi şəxsiyyət" kimi qiymətləndirməsinin diqqət mərkəzinə çəkilməsi "Zamana sığmayan lider" kitabında şəxsiyyətin miqyasına işıq salan əsas amil kimi çıxış edir.

Kitabda görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevdən çoxəsrlik Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində dövlət idarəçiliyinə kompleks yanaşma metodunu həyata keçirən dahi şəxsiyyət kimi bəhs edilir. Dahi şəxsiyyətin "siyasətin patriarxı", "siyasət nəhəngi" adlandırılması da düzgün olaraq onun "Azərbaycanın inkişafına işıq salan ideya kompası" adlandırılan kompleks yanaşma meyarı əsasında ölkədə və dünya siyasətində qazandığı böyük uğurlarla əlaqələndirilmişdir. Haqlı olaraq Heydər Əliyevin daxili və xarici siyasəti vəhdətdə nəzərə alması, böyük bacarıqla cəmiyyət həyatında siyasi, iqtisadi, mədəni, mənəvi amilləri üzvü əlaqədə tətbiq etməsi, onun siyasət fəlsəfəsinin əsasları kimi təqdim olunmuşdur. Eyni zamanda monoqrafiyada Heydər Əliyevin sözlə əməlin, siyasətlə əxlaqın, idealla reallığın üzvü sintezini əsas prinsip kimi qəbul etməsi də dahi şəxsiyyətin dövlətçilik təliminin əsasını təşkil edən kompleks yanaşma prinsipinin bariz ifadəsi hesab edilir. Bütün bunlar Sadiq Qurbanov tərəfindən Ulu Öndər Heydər Əliyevin müstəqil Azərbaycan dövlətinin inkişafı naminə həyata keçirdiyi məqsədyönlü islahatları və atdığı düşünülmüş addımların əsasında şərh olunmuşdur.

Sadiq Qurbanov ilk dəfə olaraq Heydər Əliyevin siyasət fəlsəfəsini tarixi köklərini milli dövlətçilik ənənələri, türk dünyası ilə dünya siyasətinin dərindən dərk edilib qiymətləndirilməsi ilə vəhdətdə öyrənmişdir. "Zamana sığmayan lider" kitabında Heydər Əliyevin görkəmli dövlət xadimi və ümummilli liderlik miqyasına yüksəlməsinin mərhələləri elmi şəkildə şərh edilmişdir. Haqlı olaraq müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulması və möhkəmləndirilməsi, dövlət müstəqilliyinin dönməzliyinin təmin olunması, milli-tarixi şüurun bərpa edilməsi, milli dövlət təhlükəsizliyi sisteminin yaradılması, sabitliyin və davamlı inkişafın təmin olunması Heydər Əliyevin dövlətçilik təliminin əsas istiqamətləri hesab edilmişdir.

"Zamana sığmayan lider" kitabında görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin ölkəmizdə milli dövlətçilik ideologiyasının formalaşdırılmasındakı rolu haqlı olaraq müstəqil bir fəslin mövzusuna çevrilmişdir. Bu məqsədlə ilk dəfə 1796-cı ildə "ideologiya" sözünü işlədən fransız filosofu Destüt de Trasidən başlayaraq bizim günlərə qədər bu anlayışın təkamül proseslərinə nəzər salınmışdır. Bu əsasda Heydər Əliyevin azərbaycançılıq təliminin tarixi-siyasi prinsipləri elmi şəkildə işlənilmişdir. Milli ideologiya nədən ibarət olmalıdır sualına elmi şəkildə cavab verən Sadiq Qurbanov millilik, dövlətçilik, müstəqillik və dünyəviliyin görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin dövlətçilik ideologiyasının əsaslarını təşkil etməsini həyati nümunələr və nəzəri təhlillər əsasında düzgün müəyyən etmişdir. Haqlı olaraq azərbaycançılıq təliminin Heydər Əliyev tərəfindən müstəqil dövlətçilik ideologiyası kimi təqdim edilməsi dövlət müstəqilliyimizin ideya-siyasi istiqamətinin bəyan edilməsinə xidmətin nümunəsi kimi təqdim olunmuşdur.

Sadiq Qurbanov haqlı olaraq qeyd edir ki, Azərbaycan dili, Azərbaycan xalqı və müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyi anlayışlarından hər biri Heydər Əliyev tərəfindən müəyyən edilmiş azərbaycançılıq ideologiyasının əsas atributları olaraq qiymətləndirilmişdir. Heydər Əliyevin müstəqil ölkəmizdə dövlət dili anlayışına müstəqil dövlətçilik nöqteyi-nəzərindən qiymət verməsi nəticə etibarilə Azərbaycan xalqı amilinin mahiyyətinin açılmasına işıq salmışdır.

Heydər Əliyevin Azərbaycan dili və Azərbaycan xalqı təliminin ölkəmizdə ümummilli birlik və həmrəylik yaratmağın nümunəsi kimi nəzərə çatdırılır. Sadiq Qurbanov haqlı olaraq belə bir qənaətə gəlmişdir ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin kəşf etdiyi azərbaycançılıq ideologiyası sözün əsl mənasında mükəmməl bir milli birlik platformasıdır. Bütün bunlara görə bu kitab Azərbaycan Heydər Əliyevşünaslığında əhəmiyyətli elmi hadisələrdən biri hesab edilməyə layiqdir.

Monoqrafiyada ilk dəfə olaraq Heydər Əliyev fenomenindən Azərbaycanın çoxəsrlik dövlətçilik ənənələri zəminində tarixi varislik və şəxsiyyətin miqyası əsasında bəhs edilmişdir. Müəllif haqlı olaraq məsələyə məhz tarixi varislik ənənəsi əsasında yanaşdıqdan sonra siyasi varislik fenomeninin meydana çıxması məsələsini kitabın ayrıca fəslində öyrətmək, şərh etmək missiyasını da uğurla yerinə yetirmişdir. Sadiq Qurbanov əsaslı şəkildə izah etmişdir ki, Prezident İlham Əliyevin timsalında həm Azərbaycanın çoxəsrlik dövlətçilik təcrübəsi, həm də Ulu Öndər, Ümummilli Lider kimi görkəmli bir tarixi şəxsiyyətin, böyük dövlət xadiminin dövlətçilik məktəbi XXI əsrin yeni tipli liderini meydana qoymuşdur. Beləliklə, Prezident İlham Əliyevin simasında tarixi liderlik ənənəsi ilə siyasi liderlik bir-birini tamamlamışdır. Kitabın "Ona özüm qədər inanıram" adlanan üçüncü fəslində müstəqil Azərbaycan dövlətinin inkişafında yeni və mühüm bir tarixi mərhələ olan İlham Əliyev erasının elmi-siyasi panoraması yaradılmışdır. Müəllif haqlı olaraq bu kitabda XXI əsr Azərbaycanın tarixində iqtisadi, mədəni, siyasi, diplomatik istiqamətlərdə baş verən bütün transformasiyaların, modernləşmə proseslərinin, möhtəşəm inkişafın arxasında qüdrətli bir liderin dayandığını, yeni tipli bir görkəmli dövlət xadiminin respublikaya uğurla rəhbərlik etdiyini danılmaz faktlarla, düşünülmüş siyasi-ideoloji təhlillər vasitəsilə əsaslandırmaq missiyasını bacarıqla yerinə yetirmişdir.

Sabiq Qurbanov Heydər Əliyevin kompleks yanaşma prinsipinin İlham Əliyev tərəfindən çoxaspektli yanaşma, çoxlektorlu inkişaf metodu ilə əvəzləməsini əslində, həm də siyasi varisliyin günümüzdəki yeni modeldə təzahürü kimi dəyərləndirir. Eyni zamanda monoqrafiyada Prezident İlham Əliyevin çevik idarəçilik modelinin və praqmatik siyasətinin mahiyyəti açıqlanmış, ölkəmizdə qazanılan böyük nailiyyətlərin və dünya birliyində əldə edilmiş mühüm nəticələrin timsalında möhtəşəm nəticələrindən bəhs edilmişdir. Bu kitabda müxtəlif görkəmli dövlət xadimlərinin ölkəmizin Prezidenti İlham Əliyevin uğurlu fəaliyyətinə verdiyi çox yüksək qiymət həm Heydər Əliyevin dövlətçilik məktəbinin ənənələrinə, həm də böyük inkişaf proseslərinə verilmiş qiymətin təzahürləri, əyani ifadəsi kimi qiymətləndirilir. Bu baxımdan kitab bütöv bir epoxanı özündə ümumiləşdirən, real şəkildə əks etdirən monoqrafik tədqiqat kimi diqqəti cəlb edir. Heydər Əliyev-İlham Əliyev epoxasından bəhs edən monoqrafiyada Azərbaycan Respublikasının birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın fəaliyyətindən ilk dəfə olaraq müstəqil bir fəsildə söz açılır. Mehriban xanımın həm xoşməramlı missiyası və mədəniyyətimizin, elmimizin, təhsilimizin hamisi olması, həm də Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi irsinə, Prezident İlham Əliyevin apardığı siyasətə bütün yönləri ilə dəstək verməsi bu kitabda elmi cəhətdən mükəmməl şəkildə əsaslandırılmışdır.

"Zamana sığmayan lider" kitabında diqqətimi cəlb edən bir sitatdan çıxış edərək fikrimi tamamlamaq istəyirəm. Sadiq Qurbanovun bu kitabında cənab Prezidentin 5 mart 2021-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının VII qurultayında söylədiyi aşağıdakı fikirlər vardır: "Biz gələcəyə baxmalıyıq, biz zamanı qabaqlamalıyıq. Bizim ən böyük rəqibimiz bu gün zamandır". Oxuculara təqdim edilən kitabın adı isə "Zamana sığmayan lider"dir. Zamana sığmayan lider deyəndə Sadiq Qurbanov haqlı olaraq Ulu Öndər Heydər Əliyevi nəzərdə tutmuşdur. Diqqət etdiyim sitatdan aydın görünür ki, bugünkü liderimiz, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev isə zamanla rəqabət aparan, zamanı qabaqlayan liderdir. Məhz bu kitab zamana sığmayan liderdən zamanı qabaqlayan, zamanla rəqabət aparan liderə qədərki Azərbaycanın inkişafının bütün reallıqlarını və gələcək perspektivlərini siyasi və elmi cəhətdən hərtərəfli şəkildə təqdim edən əhəmiyyətli tədqiqat əsəridir.

İsa HƏBİBBƏYLİ,
AMEA-nın vitse-prezidenti,
Milli Məclisin deputatı, akademik

Azərbaycanın Ermənistanın işğalı altında olan torpaqlarını azad etmək və bu ərazilərdə öz dövlət suverenliyini, ərazi butövlüyünü bərpa etmək məqsədi ilə iki il əvvəl apardığı 44 günlük savaşın nəticəsində Cənubi Qafqaz bölgəsində yeni geosiyasi reallıqlar yaranmışdır və ABŞ təbii ki, bölgədə maraqları olan digər dövlətlər kimi bu realliqların mahiyyətinə vara bilir.

Bunu "Xalq Cəbhəsi"nə politoloq Elşən Manafov bildirib.

O, qeyd edib ki, bölgənin UDM-nin 75%nə malik olan Azərbaycanla münasibətlərin bu mənada qarşılıqlı maraqlar müstəvisi üzərində qurulması hətta ABŞ kimi fövqəl dövlət üçün belə prioritet əhəmiyyət kəsb edir: "ABŞ siyasi elitasi onu da anlayır ki, bu iqtisadi gücə, maliyyə imkanlarına və hərbi qüvvə faktoruna malik dövlətlə münasibətləri məhz bu zəmində qurmaqdan bölgə ilə geoiqtisadi və geosiyasi layihələri həyata keçirmək prinsip etibari ilə mümkün deyil. Azərbaycanın geocografi baxımindan əlverişli və mühüm bir ərazidə yerləşməsi, Qərbdən Şərqə, Şimaldan Cənuba gedən tranzit yol və dəhlizlərin üzərində nəzarət imkanlarına malik olmasi, ölkəmizin loqistika sahəsindəki durumu, nəqliyyat kommunikasiya dəhlizlərinə olan çıxişları da onun regional dövlət olaraq rolunun və nüfuzunun artmasına xidmət edir".

Nəhayət, Azərbaycanın Xəzərdəki nəhəng neft və qaz ehtiyatları enerji istehsali və onun paylaşdirilmasi, istehlakçılara çatdırılmasi ilə məşgul olan dünyanin, o cumlədən ABŞ-ın nəhəng Transmilli korporasiyalarının bir qayda olaraq diqqət mərkəzində olub və bu gün də belədir. Hal hazırda yeni dünya nizamının muəyyən edilməsi uğrunda Qərb, onun hərbi, siyasi, iqtisadi guc birliklərinin Rusiya ilə yeni və daha kəskin qarşıdurma mərhələsinə daxil olduğu şəraitdə Azərbaycana olan maraq və ehtiyac əvvəlki dövrlərlə müqayisədə bizim uçun əhəmiyyətli şəkildə artib: "Bəllidir ki, Avropa özünün enerjiyə olan tələbatının əhəmiyyətli hissəsini məhz Rusiya nefti və qazı hesabına təmin edir, lakin Rusiyaya Qərbdə olan münasibət, ona qarşı tətbiq edilən iqtisadi sanksiyalar şəraitində Rusiyadan olan enerji asılılığı AB-nə yaxşı heç nə vəd etmir, zira iqtisadi sanksiyalar avropalı istehlakçıların özləri üçün ciddi problemlər yaradib, bu ölkələrdə yanacagın, habelə ərzaq məhsullarını, bir sıra sahələrdə xidmətin səviyyələrində qiymətlər kəskin şəkildə artib. Bəllidir ki, Azərbaycan məlum neft və qaz kəmərləri ilə Mərkəzi, Cənubi və Şərqi Avropa ölkələrinə neft və qaz nəqlinə malik ölkədir və bu baxımdan Avropanın enerji təhlukəsizliyinin təminatında bizim özumüzə məxsus payımız və yerimiz var, lakin o da məlumdur ki, Azərbaycan bu istehlak bazarında Rusiyani büsbütün əvəz etməyə imkani olan dövlətlərdən də deyil və əslində buna heç can atmir da. Nəzərə almaq lazimdir ki, ABŞ-ın özünün də siyasətində Azərbaycana munasibətdə ikili standartlar olub və bu gün də mövcuddur. Azərbaycan Ermənistan müharibəsinin gedişində və ümumiyyətlə okeanın o tayında Qarabag münaqişəsinin mövcud oldugu bütün bu dövr ərzində ABŞ-ın Minsk Qrupunun həmsədr dövlətlərindən biri olaraq Azərbaycana münasibətdə sərgilədiyi mövqe ictimaiyyətin yadindan çixmayib".

Hələ 1992-ci ildə Azadligi müdafiə akti adı altinda ABŞ konqresinin qəbul etdiyi məlum akt antiazərbaycan xarakterində idi və bu gün də quvvədədir və ya müstəqil Azərbaycanin başi uzərindən ABŞ-ın uzun illər Qarabağdakı seperatçi rejimə humanitar yardim adi altinda dəstək verməsi də uzaq tarixə aid deyil. ABŞ-ın beynəlxalq terrorizmə qarşi mübarizədə Azərbaycana önəm verməsi də onun fövqəl dövlət kimi maraqlarindan irəli gəlib, zira Əfqanıstandakı NATO qüvvələrinin təchizatında Qərbin Azərbaycanin səma məkaninindan istifadə etməsi bəllidir, halbuki Azərbaycan uzun illər Ermənistanin dövlət terrorizmindən əziyyət çəkib və ABŞ da bunu görməməzlikdən gəliblər uzun muddət. Qərbin enerji təhlukəsizliyində ABŞ Azərbaycandan sadəcə bəhrələnmək istəyir və məqsəd burada Azərbaycan dolayisi yolla olsa da Rusiya ilə uzbəuz qoymaqdır, hərçənd Azərbaycan hakimiyyəti cox böyuk məharət və uzaqgörənliklə bloklara qoşulmamaq siyasətinin verdiyi imkanlardan istifadə edir və xarici siyasətdə olduğu kimi enerji siyasətində də çoxvektorluluq mövqeyindən çixiş edir, qarşı duran güc mərkəzlərinin hər hansi biri ilə xüsusi, əlahiddə munasibətlərə getmir, özunun milli Təhlukəsizlik maraqlarindan çixiş edərək subardinasiya kordinatlarinin dəyişməsində maraqli olmadigini göstərir, fürsət düşdükdə isə qarşıdurmanın fərqli qütb lərində yer alan tərəflərə özunun vasitəçilik imkanlarini təklif edir: "Qərb və Rusiya arasinda Ukraynada yaşanan gərginliyin fonunda biz beynəlxalq hüququn yanında yer alaraq Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, lakin Rusiya ilə ikitərəfli faydalı münasibətlərimizin, Qarabag probleminin perspektiv həlli yollarını, habelə milli təhlukəsizlik maraqlarımızın kontekstindən çixiş edərək Rusiyaya qarşi iqtisadi sanksiyalara qoşulmur, onu təcavuzə ittiham etmirik. İrana munasibətdə də bizim mövqeyimiz Qərbin bu münasibətləri görmək istədiyi geosiyasi müstəvi üzərində deyil, bütövlükdə isə ABŞ prezidentinin Azərbaycanin dövlət başçisina olan məktubu ABŞ Azərbaycan munasibətlərinin perspektiv inkişaf imkanları, bölgədə təhlükəsizliyin və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın imkanları rakursunda ciddi geosiyasi əhəmiyyətə malik doktrina kimi qiymətləndirilə bilər".

ABŞ müstəqil Azərbaycana həmişə önəm verib, xüsusilə həm ümummili lider, həm də Prezident İlham Əliyevin hakimiyyəti dönəmində. 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində əldə edilən möhtəşəm qələbədən sonra Vaşinqton Bakının gücünü gördü, eyni zamanda sülhün əldə olunması ilə bağlı təşəbbüslərini dəstəklədi. Bu ABŞ kimi hegemon bir dövlətin Azərbaycana verdiyi önəm, göstərdiyi diqqətdir.

Bunu "Xalq Cəbhəsi"nə ALDP sədri Fuad Əliyev ABŞ Prezidenti Cozef Baydenin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə məktubuna münasibətində deyib.

ALDP sədri qeyd edib ki, Vaşinqton Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi sahəsində təşəbbüs və nəhəng layihələrini də dəstəkləyib: "Bu məktubda da ABŞ prezidentinin 30 il ərzində enerji mənbələrinin şaxələndirilməsi və beynəlxalq təhlükəsizlik sahələrində Azərbaycanla əməkdaşlığa verdiyi yüksək dəyər özünü göstərir. Eyni zamanda Azərbaycanın enerji resurslarının Avropa və dünya bazarlarının təhlükəsizliyinin təmin olunması və sabitləşdirilməsində önəmli rol oynamasıa verilən mühüm əhəmiyyətdir".

F.Əliyev qeyd edib ki, ABŞ Azərbaycanın beynəlxalq terrorizmlə mübarizədə rolunu da həmişə yüksək dəyərləndirib: "Ölkəmizin İraq, Əfqanıstan və Kosovada sülhməramlı missiyası bunun bariz nümunəsidir. Bundan başqa ölkəmiz NATO ilə terror təhlükəsi ilə bağlı kəşfiyyat mübadiləsi aparır, siyasi müzakirələrdə iştirak edir, milli qabiliyyətlərin inkişaf etdirilməsi sahəsində əməkdaşlığı həyata keçirir. Bütün bunlar ABŞ-ın diqqətindən qaçmayıb".

F.Əliyevin fikrincə, Azərbaycanın yerləşdiyi geostrateji bölgə də münasibətlərin inkişafına təkan verir. Rəsmi Bakı ilə sıx təmasların həyata keçirilməsi bunu deməyə əsas verir. Hazırki proseslər fonunda NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq, ABŞ-ın Dövlət Katibi Entoni Blinken və nəhayət ABŞ Prezidenti Co Baydenin Azərbaycanla təmaslar qurması onu göstərir ki, ölkəmiz Avroatlantika strukturları üçün böyük maraq kəsb edir.