Amerika kəpənəyi ilə bağlı monitorinq və tədqiqat işləri aparılıb
İbrahim Cəfərov
Bitki mühafizə və Texniki bitkilər Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru, professor
Son zamanlar karantin əhəmiyyətli zərərverici hesab olunan Amerika ağ kəpənəyinin (Hyphantria cunea Drury) Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində yayılması müşahidə olunmaqdadır. Zərərverici artıq Abşeron yarımadası, Lənkəran, Quba, Qusar, Xaçmaz, Şabran və Siyəzən rayonlarında qeydə alınmışdır. Son bir ay ərzində isə Balakən və Zaqatala rayonlarında da bu zərərvericinin yayılması ilə bağlı rəsmi məlumatlar daxil olmuşdur.
Yaranmış vəziyyət nəzərə alınaraq, Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Bitki Mühafizə və Texniki Bitkilər Elmi-Tədqiqat İnstitutunun mütəxəssisləri adıçəkilən bölgələrə ezam olunmuşdur. Ezamiyyə çərçivəsində institut əməkdaşları Balakən rayonunun Katex, Hənifə və Əyri tola kəndlərində, həmçinin Zaqatala rayonunun Moqab kəndində yerləşən meşə massivlərində, fındıq bağlarında və digər təyinatlı əkin sahələrində monitorinq və qiymətləndirmə işləri aparmışlar.
Tədqiqat zamanı institutun əməkdaşları Aqrar Xidmətlər Agentliyinin (AXA) yerli mütəxəssisləri ilə birgə sahələrdə dərmanlama tədbirlərində iştirak etmiş, zərərverici ilə bağlı elmi-tədqiqat baxımından əhəmiyyətli nümunələr və ilkin materiallar toplamışlar. Toplanmış materiallar Amerika ağ kəpənəyinin ölkəmizdəki iqlim şəraitində bioloji inkişaf xüsusiyyətlərinin, adaptasiya potensialının və optimal mübarizə üsullarının öyrənilməsi məqsədilə təhlil ediləcəkdir.
Qeyd edilməlidir ki, Amerika ağ kəpənəyi polifaq zərərverici olmaqla 250-dən artıq bitki növünün yarpaqları ilə qidalanır. Azərbaycanın iqlim şəraitində bu növ ildə iki nəsil verir. Xüsusilə ikinci nəslin tırtılları daha aqressiv olur və bir dişi fərd 2500-ə qədər yumurta qoymaq qabiliyyətinə malikdir. Bu xüsusiyyətlər zərərvericinin qısa müddət ərzində kütləvi artımına və geniş areala yayılmasına səbəb olur.
Bitki Mühafizə və Texniki Bitkilər Elmi-Tədqiqat İnstitutu bu zərərverici ilə mübarizə sahəsində kompleks yanaşmaya əsaslanan elmi və praktiki tədbirlərin həyata keçirilməsini, yayılma arealının məhdudlaşdırılmasını və ekosistemə potensial təsirin minimuma endirilməsini qarşıya məqsəd qoyaraq fəaliyyətini davam etdirir.
