“Forest Education” konsepsiyası və qeyri-formal təhsil
Qeyri-formal təhsil formal məktəb sistemindən kənarda baş verən təhsilə aiddir. Qeyri-formal təhsil tez-tez icma təhsili, böyüklər təhsili, ömür boyu təhsil və ikinci şans təhsili kimi terminlərlə bir-birinin əvəzində istifadə olunur. Bu evdə təhsildən tutmuş hökumət sxemlərinə və icma təşəbbüslərinə qədər cəmiyyətdəki geniş təhsil təşəbbüslərinə aiddir. Buraya köklü institutlar tərəfindən idarə olunan akkreditə olunmuş kurslar, eləcə də az maliyyə ilə yerli əsaslı fəaliyyətlər daxildir.
Qeyri-formal təhsil müxtəlif olduğundan, bu elementin digər elementlərlə, xüsusən də ömürboyu təhsillə ortaq cəhətləri çoxdur. Bu təlimatların məqsədləri üçün bu element adi məktəb sistemindən kənar uşaqlar və gənclər üçün qeyri-formal təhsilə diqqət yetirir. Bununla belə, qeyri-formal təhsil işçiləri bilməlidirlər ki, qeyri-formal təhsil marjinallaşmanı gücləndirir, ona görə də mümkünsə, bu əlilliyi olan uşaqlar üçün yeganə təhsil variantı kimi təklif edilməməlidir. Adi məktəbə daxil olmaq hər bir uşağın hüququ kimi prioritet olmalıdır.
Qeyri-formal təhsil çox vaxt formal təhsilin ikinci ən yaxşı variantı hesab edilsə də, qeyd etmək lazımdır ki, o, rəsmi məktəblərdə mövcud olandan daha yüksək keyfiyyətli təhsil verə bilər. Qeyri-formal təhsil bütün uşaqlar üçün formal təhsilə hazırlıq, əlavə və ya əla alternativ (lazım olduqda) ola bilər.
Qeyri-formal təhsil "Forest Education Azerbaijan" konseptinin təlim-tədriz mexanizminin mərkəzində dayanmalı olan əsas prinsipləri ifadə edir. Qeyri-formal təhsil aşağıdakıların hamısıdır.
Üzvlərimizin həyatına və cəmiyyətin ehtiyaclarına uyğundur və gələcəkdə də belə olacaqdır. Uşaqların, valideynlərin və yerli icmaların, eləcə də pedaqoq-öyrədənlərin tədris olunanların məzmununun həllinə cəlb edilməsi mexanizmləri qeyri-formal təhsilin icmaların ehtiyaclarına uyğun olmasını və yerli resurslardan və kadrlardan istifadə edilməsini təmin edir.
Öyrənənlərin öz öyrənmələrinin fəal iştirakçıları olmasında və onların, ailələrinin və icmalarının qeyri-formal təhsil proqramının icrasına cəlb olunmasında iştirak edir. Uşaqların zərərdən qorunması, onların yaşamaq və inkişaf hüquqlarının qorunması: Qeyri-formal təhsil yerləri, düşərgə əraziləri sağlam və təhlükəsiz olmalı, düzgün qidalanma, sanitariya və zərərdən qorunma təmin edilməlidir. Mənşəyindən və bacarığından asılı olmayaraq bütün uşaqları əhatə etməklə, onlar arasındakı fərqlərə hörmət edərək və tədris və öyrənmə üçün mənbə kimi istifadə edir. Keyfiyyət: qeyri-formal təhsil proqramları son dərəcə yüksək keyfiyyətli olmaq potensialına malikdir, çünki bu fərdlərin və cəmiyyətdəki xüsusi qrupların ehtiyaclarına daha asan cavab verə bilirlər.
Bir çox ölkələrdə milli təhsil sistemləri qeyri-formal təhsilə formal təhsili qiymətləndirdiyi kimi qiymət vermir. Qeyri-formal təhsil proqramları müxtəlif və daha çevik kurikulumlardan və tədris metodlarından istifadə etməyə meyllidir ki, bu da öyrənənlərin faydalanmasına imkan yarada bilər. Formal və qeyri-formal təhsil sistemləri arasında sistematik əlaqələr olmadan, qeyri-formal təhsil əlilliyi olan insanların seqreqasiyasına kömək edə bilər.
Məhz bizim məqsədlərimiz qeyri-formal təhsilin qayəsinə uyğundur və övladlarınız üçün ən gözəl formada təhsilalmanı təmin etmək bizim başlıca motivasiyamızdır.
ÜLVİ MƏMMƏDOV
“Forest Education Azerbaijan” qeyri-formal təhsil birliyinin tədris üzrə meneceri
