Avropa ölkələrində başlanan mitinqlər Rusiyaya görədir?

Türkiyə Avropanın təhlükəsizliyinin təmini boynuna götürür?

Martın 11-də Parisdə Ukrayna naminə beynəlxalq təhlükəsizlik qüvvələrinin yaradılması ilə bağlı danışıqlarda Xorvatiya, Monteneqro və ABŞ istisna olmaqla, NATO-ya üzv olan 32 dövlətlə yanaşı bir sıra digər dövlətlərin iştirakı ilə keçirilmiş toplantı siyasi-hərbi nöqteyi nəzərdən ciddi nəticələrə səbəb olub.

Həmin toplantı "Ukrayna naminə" keçirilsə də, əslində Avropa dövlətləri, NATO üzvləri və digər dövlətlər özlərinin çoxdan istədikləri təhlükəsizliyini təmin etmək üçün müstəqil hərbi birlik, güc mərkəzi yaratmaq istəyi ilə baş tutub.

Bir müddət əvvəl planlaşdırılan, ancaq bir gün əvvəl 30-dan çox dövlətin Parisdə baş tutan toplantıda sonra, yəni martın 12-nə Polşa baş naziri Donald Tuskun Türkiyəyə səfəri, Türkiyədən Avropanın təhlükəsizliyinə görə xahiş etməsi, həm də onu göstərir ki, Avropa İttifaqının və eləcə də NATO dövlətlərin arasında Rusiya ilə bağlı ciddi fikir ayrılığı var.

Parisdə təşkil olunan toplantının əslində anti Rusiya birliyi və ümumiyyətlə ABŞ-sız Avropanın müstəqil hərbi birlik yaratmaq cəhdinə, yeni güc mərkəzinin yaradılmasına ilk növbədə Xorvatiya, Monteneqro, Macarıstan, Serbiya və Slovakiya mane hesab olunur. Sadalanan dövlətlər sırasından təkcə Macarıstan tam slavyan xalqları qrupuna aid deyil qalanları isə, toplantıya qatılmayan Xorvatiya, Monteneqro, eləcə də Serbiya, Slovakiya etnik mənşəyinə görə, ruslar kimi slavyan xalqları qrupuna aiddir.

Parisdə martın 11-də baş tutmuş həmin toplantıdan sonra, paralel şəkildə Macarıstan, Serbiya və Slovakiyada hökumətə qarşı kütləvi etiraz mitinqlərinin başlanması təbii ki, Rusiyaya bağlılığı və meyilliyi ilə seçilən bu dövlətlərinn Rusiya qarşı münasibətin, mövqeyinin dəyişdirilməsinə hesablanmış, Avropanın aparıcı dövlətləri və Böyük Britaniya tərəfindən bir növü məcburetmə əməliyyatıdır.

Görünür ki, Rusiyaya, Vladimir Putinə xüsusi münasibətləri ilə seçilən Macarıstan lideri Orban, Serbiya lideri Vuçiç, Slovakiya lideri Fitsonun Avropa liderlərinin başlatdığı prosesə mane olmaq imkanları məhdudlaşdırılır və hətta hakimiyətdın kənarlaşdırılmaları da nəzərdən keçirilir.
Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiç müxalifətin tələblərinə uyğun gələn 3-4 ay ərzində seçkilər keçirtməyə hazır olduğunu bildirib.

Donald Tuskun Ankaraya səfərindən də xeyli əvvəl Türkiyənin Avropanın təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi prosesə qatılacağı ehtimalı gözlənilirdi. Avropanın xüsusən də Türkiyə, Böyük Britaniya, Almaniya, Fransa, İtaliya, Polşa kimi dövlətlərin iştirakı ilə yeni güc mərkəzinin formalaşması ehtimalı əsaslı gözləntidir.

Vüqar Dadaşov