Elçin Xalidbəyli: “Ukraynaya nüvə zərbəsi endirilsə, NATO dərhal reaksiya verəcək”

Rusiya öz müdafiəsi üçün istənilən silahdan, o cümlədən strateji nüvə silahlarından və yeni prinsiplərə əsaslanan silahlardan istifadə edə bilər. Bunu Rusiya Federasiyası Təhlükəsizlik Şurası rəhbərinin müavini Dmitri Medvedev özünün “Telegram” kanalında dövlət başçısı Vladimir Putinin vətəndaşlara xüsusi televiziya müraciətində elan etdiyi əsas qərarları şərh edərkən yazıb. “Yeni birləşmiş bütün ərazilərin müdafiəsi Rusiya Silahlı Qüvvələri tərəfindən əhəmiyyətli dərəcədə gücləndiriləcək. Bu cür qorunma üçün təkcə səfərbərlik imkanları deyil, həm də Rusiyanın istənilən silahı, o cümlədən strateji nüvə silahları və yeni prinsiplərə əsaslanan silahlar istifadə oluna bilər”, - deyə Medvedev bildirib.

ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken bildirib ki, Vaşinqton Rusiyanın nüvə silahından istifadə edəcəyi təqdirdə plan hazırlayıb. Lakin o, CBS-ə açıqlamasında məsələnin detallarını müzakirə etməkdən imtina edib.

Blinken Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin nüvə ritorikasını “məsuliyyətsiz” adlandırıb və deyib ki, ABŞ açıq və özəl şəkildə Rusiyadan “nüvə silahları haqqında boş söhbətləri” dayandırmağı tələb edib.

“Moskvanın belə bir addımın nəticələrinin dəhşətli olacağını bizdən eşitməsi və öyrənməsi çox vacibdir. Biz bunu çox açıq şəkildə ifadə etmişik”, - ABŞ Dövlət Departamentinin rəhbəri əlavə edib.

Putin nüvə silahından istifadə etmək qərarına gəlsə, Kremldə ona yox deyə biləcək kiminsə olub-olmaması ilə bağlı suala Blinken belə cavab verib: “Məncə, sizin işarə etdiyiniz böyük problemdir və bütün avtokratiyaların "Axilles dabanı"dır. Belə iqtidara adətən həqiqəti söyləmək qabiliyyəti və ya arzusu olan kimsə olmur. Zənnimcə, Rusiya hazırda qarışıqlıq içərisindədir, çünki sistemdə Putinə səhv yolda olduğunu deyə biləcək heç kim yoxdur”.

ABŞ dövlət katibi həmçinin bir daha bəyan edib ki, özünü "Donetsk Xalq Respublikası" və "Luqansk Xalq Respublikası" adlandıran bölgələrdə, eləcə də Xerson və Zaporojye vilayətlərinin işğal olunmuş ərazilərində keçirilən “referendumlar qondarmadır”. Blinkenin sözlərinə görə, Ukrayna bu bölgələri qaytarmaq hüququna malikdir.

Hərbi ekspertlərin bildirdiyinə görə, taktiki nüvə silahları əsasən döyüş meydanında istifadə üçün nəzərdə tutulub. Düşmənin müdafiə xəttini yarmaq və ya strateji obyektləri sıradan çıxarmaq üçün, məsələn, hava limanlarını... ən kiçiklərinin zərər verdiyi ərazinin radiusu heç bir kilometrə də çatmaya bilir. Nəhəng nüvə göbələyi də əmələ gəlmir. Frans press agentliyinin yazdığına görə, Rusiya Ukraynaya bir və ya bir neçə taktiki nüvə silah ata, onu suda və ya havada partladaraq elektron cihazları sıradan çıxara bilər.

Bəs nüvə silahı hansı nöqtəyə atılacaq? Rusiya hərbi Akademiyasının eksperti Vladimir Proxvatilova görə, Ukraynanın Lvov bölgəsinə. Polşa ilə sərhədə. və ya Odessadakı Qaradəniz flotuna. Ukrayna mətbuatının yazdığına görə isə Britaniya Kəşfiyyatının Ukrayna Prezident ofisinə verdiyi məlumata görə, Rusiya nüvə zərbələri üçün bir neçə hədəf seçib. Onlardan biri Lvova 30 km məsafədəki Yavorov poliqonudur.

Politoloq Elçin Xalidbəyli mövzu ilə bağlı “Xalq Cəbhəsi”nə bildirib ki, Rusiyanın hərbi-siyasi elitasında daxili çəkişmələr mövcuddur. Bu çəkişmələr hərbi məğlubiyyətlərdən istifadə edərək, rəqiblərin sıxışdırılmasına cəhdlər ilə müşayiət olunur. Bəzi məlumatlara görə, Rusiyada üç hərbi güc mərkəzi fəaliyyət göstərir və onların arasında kəskin ziddiyyətlər mövcuddur. Hazırda Rusiya Müdafiə Nazirliyi, Rosqvardiya və "Vaqner" hərbi şirkəti arasında amansız mübarizə gedir. Müşahidələrə əsasən, Rosqvardiya və "Vaqner"in Rusiya Müdafiə Nazirliyinə qarşı birləşdiyini ehtimal etmək olar. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, belə daxili çəkişmələr ən çox Putin hakimiyyətinə təhlükə yaradır. Hər halda, Ukrayna savaşındakı ağır məğlubiyyətlərlə yanaşı, Rusiyanın hərbi güc mərkəzləri arasındakı ziddiyyətlər də Putin hakimiyyətini zəiflədir: “Ona görə də, Kreml sahibi Ukrayna savaşından mümkün qədər tez bir zamanda çıxmağın yollarını axtarmaq məcburiyyətində qalıb. Ancaq Putin hakimiyyətinin davam etməsi üçün Rusiyanın qalib görkəmdə çıxması əsas şərtlərdən biridir. Əks halda, Ukraynaya qarşı savaşın niyə başladıldığı, bu müharibədə çoxlu sayda canlı qüvvə və hərbi texnika itkilərinin səbəbini izah etmək çətin olar. Və bu, onsuz da nüfuzu bütün hakimiyyəti dövründə ilk dəfə bu qədər sarsılmış prezident Vladimir Putinin sonunu gətirə bilər. Təbii ki, Kreml sahibi bunu hamıdan yaxşı anlayır. Ona görə də, ata biləcəyi son addımları sınaqdan çıxarır. Belə ki, bir tərəfdən, qismən səfərbərlik elan edərək, ABŞ və Qərbə Rusiya ordusunun yenidən gücləndirilməkdə olduğunun mesajını verməyə çalışır. Digər tərəfdən isə, Ukrayna ərazisini beynəlxalq hüquq normalarına zidd "referendum"larla parçalayıb, ilhaq edir. Bununla da, Rusiya cəmiyyətinə Ukrayna savaşında ölkənin qalib durumda oldunu qəbul etdirməyə cəhd göstərir. Halbuki, Kreml sahibi özü də bilir ki, ilhaq olunmuş torpaqlar heç vaxt Rusiya ərazisi kimi tanınmayacaq. Ona görə də, Ukrayna ərazilərinin Rusiyaya birləşdirilməsi ilə bağlı "mərasim"də prezident Vladimir Putin rəsmi Kiyevə sülh danışıqları təklif etdi. Əsas məqsəd ondan ibarətdir ki, sülh danışıqlarında Ukrayna indiki situasiyanın beynəlxalq hüquqla tanınması ilə razılaşsın. Və Kreml sahibi rəsmi Kiyevi, eləcə də, Rusiya əleyhinə beynəlxalq koalisiyanı buna məcbur buraxmaq üçün ən yolverilməz hərbi təhdid mexanizmini - nüvə silahını da dərhal ön plana çıxartdı”.

E.Xalidbəyli qeyd edib ki, Rusiyanın nüvə silahından istifadə etməsi bütün dünya üçün böyük fəlakətə yol aça bilər. Kreml hələlik nüvə faktorundan Rusiyanın beynəlxalq rəqiblərinə qarşı təhdid və şantaj məqsədilə istifadə edir. Və bu şantaj faktoru sayəsində Rusiyanın hədəflərinə çata biləcəyinə hələ də ümid bəsləyir. Rusiyanın hazırda ilk hədəfi Ukrayna savaşından mümkün qədər tez bir zamanda çıxmaqdan ibarətdir. Çünki, Rusiyanın yalnız hərbi deyil, bütün sahələr üzrə resursları tükənmək üzrədir. Rusiya artıq Ukrayna savaşının ağırlığına tab gətirməkdə çətinlik çəkir. Hətta böyük ehtimalla Rusiya yaxın bir neçə ay ərzində daxili kollaps ilə də üzləşə bilər: “Ancaq Rusiya Ukrayna savaşından müəyyən üstünlüklə çıxmaq niyyətindədir. Ən azından Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərini öz əlində saxlamağa çalışır. Çünki əks halda, Kreml Ukrayna savaşında verilən çoxsaylı canlı qüvvə və hərbi texnika itkilərini, ümumiyyətlə, məğlubiyyəti Rusiya cəmiyyətinə izah edə bilməz. Bütün bunları nəzərə aldıqda, Rusiyanın Ukrayna savaşının hansısa mərhələsində - daha dəqiq desək, məğlubiyyətin qətiləşdiyi mərhələdə nüvə silahından istifadə edə bilər. Əgər, Rusiya belə bir addım atarsa, hətta taktiki nüvə silahı ilə zərbəsi belə, bu, yüzminlərlə insanın həyatı bahasına başa gələ bilər. Dünya dövlətləri bunu Rusiyaya qətiyyən bağışlamazlar. Onu da qeyd edək ki, ABŞ başda olmaqla, əksər Qərb ölkələri öz vətəndaşlarını Rusiya ərazisindən çıxartmağa başlayıblar. Bu addım müəyyən mənada, yaxınlaşdığı ehtimal olunan nüvə savaşına ilkin hazırlıq da hesab edilə bilər. Bəzi ehtimallara görə, Rusiya ilk nüvə zərbəsini Ukrayna ərazisinə endirmək niyyətindədir. Buna veriləcək cavab reaksiyasına uyğun olaraq, növbəti nüvə zərbəsi Avropa məkanını hədəfə ala bilər. ABŞ və Qərbdən gələn açıqlamalara əsasən, hesab etmək olar ki, Ukraynaya nüvə zərbəsi endirilsə, NATO dərhal reaksiya verəcək. Çünki, bu hərbi-siyasi alyans Ukraynaya nüvə zərbəsinin NATO-ya edilmiş hücum kimi qəbul ediləcəyi artıq rəsmən bəyan edilib”.

Politoloqun fikrincə, bəzi məlumatlara görə, Kreml Ukraynaya nüvə zərbəsi endirdikdən sonra hadisələr çox sürətlə cərəyan edəcək. Buna cavab olaraq, Ukrayna ərazisində olan Rusiya ordusu tamamilə məhv ediləcək. Eyni zamanda, Rusiyanın Qara dəniz donanması da bu su hövzəsinin dibinə göndəriləcək. Bundan sonra baş verəcək hadisələr də yenə məhz Kremldən asılı olacaq. Belə ki, əgər, Kreml Avropa məkanına nüvə zərbəsi endirməyə cəsarət edərsə, fəlakət zonası qat-qat genişlənib, böyüyəcək: “Bu halda, NATO-nun Rusiya ərazisinə nüvə zərbəsi endirə biləcəyi ehtimal olunur. Rusiya əhalisinin mütləq əksəriyyəti ölkənin Qərb hissəsində kampakt yaşayır. Həmin bölgələrə nüvə zərbəsinin hansı fəlakətləri törədə biləcəyini təsəvvür etmək isə qətiyyən çətin deyil. Yəni, milyonlarla, hətta hər iki tərəfdən onmilyonlarla günahsız insan həyatını itirə bilər. Ona görə də, Kremlin dünyanı və Rusiyanı geriyə dönüşü olmayacaq kataklizmlərə sürükləməkdən imtina etməsi lazımdır. Hələ qətiyyən gec deyil. Nüvə zərbəsindən sonra isə çox gec olacaq. Rusiya "qırmızı cizgi"ləri keçməməlidir və artıq dayanmaq barədə düşünməlidir. Əks halda, Kremlin və Ukrayna savaşını ssenariləşdirən beynəlxalq dairələrin günahı ucbatından həm Rusiya, həm də bütün dünya bəşər tarixinin ən böyük faciəsini yaşaya bilər”.

Fevralın 24-də müharibə başlayandan bugünədək Ukraynadan Avropaya ümumilikdə 7,6 milyondan çox qaçqın üz tutub.

"Report" xəbər verir ki, bu barədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı (QAK) məlumat yayıb.

Onlardan 4,2 milyondan çoxu milli müdafiə və yardım proqramları çərçivəsində qeydə alınıb.

Hesablamalara görə, bir həftə ərzində ukraynalı qaçqınların sayı 108 min nəfərdən çox artıb.

Ən çox qaçqın qəbul edən ölkələr Rusiya, Polşa, Almaniya, Çexiya, İtaliya, İspaniya, Türkiyə, Bolqarıstan, Böyük Britaniya və Fransadır.

Ümumilikdə müharibə başlayandan indiyədək qonşu ölkələrə 13 736 198 nəfər insan gəlib.

Hindistanda toya gedən şəxsləri daşıyan avtobus qəzaya uğrayıb.

Avrasiya.net xəbər verir ki, atobusun qəzaya uğraması nəticəsində 31 nəfər həlak olub.

Qəza zamanı daha 9 sərnişinin xilas edildiyi bildirilir.

Hindistanın baş naziri Narendra Modi yaralılara lazımi yardımın göstəriləcəyini açıqlayıb.

Çexiya hökuməti Ukraynaya ağır hərbi texnika göndərəcək.

Bu barədə ölkənin müdafiə naziri Yana Çernoxova məlumat verib.

Çernoxova yardımın ağır hərbi texnika, atıcı silah və sursatdan ibarət olacağını qeyd edib.

Rusiyalı filosof Aleksandr Duqinin qızı Darya Duqinanın qətlinin arxasında Ukrayna hakimiyyəti dayanır. Qətlin ehtimal edilən sifarişçilərinin adlarını artıq ABŞ xüsusi xidməti bilir.

Avrasiya.net Axar.az-a istinadən xəbər verir ki, bu iddia ilə ABŞ-ın “Nyu York Tayms” nəşri çıxış edib.

ABŞ xüsusi xidmət rəsmisinin sözlərinə görə, ABŞ bu teraktda iştirak etməyib və heç bir kəşfiyyat məlumatı da verməyib. Bundan başqa, rəsmilər hətta bu əməliyyat haqda əvvəlcədən məlumatsız olublar.

“Əgər bizimlə məsləhət edilsəydi, mütləq bu qətlə qarşı çıxacaqdıq”, - o bildirib.

Birləşmiş Ştatlar hesab edir ki, ictimai xadimlərə qarşı bu cür hücumlar böyük simvolik əhəmiyyətə malikdir və Moskvanı Ukraynanın yüksək rütbəli məmurlarına zərbə endirməyə təhrik edə bilər.

Qeyd edək ki, jurnalist və politoloq Darya Duqina 20 avqustda Moskvaətrafı ərazidə avtomobilinin partladılması ilə qətlə yetirilib.

İsrailin keçmiş baş naziri Ariel Şaron o dövrlər bədəvilərə müraciətində belə bir söz demişdi: “İsrail – yəhudi dövlətidir. Kim bizimlə qalacaq, onlara yaxşı olacaq, kim bizimlə qalmayacaq, biz onları öldürəcəyik”. İndi gərək Rusiya da belə etsin – bizimlə olanlara yaxşı olmalıdır, qalanları isə öldürməliyik.

Axar.az xəbər verir ki, bu radikal fikirlərlə “Rossiya 1” telekanalının efirində yayımlanan “Solovyovla axşam” verlişinin canlı yayımı zamanı ermənipərəst mövqeyi ilə seçilən rusiyalı politoloq Yevgeniy Satanovski çıxış edib.

“Mən bu fikirləri dəfələrlə öz Teleqram kanalımda yazmışam. Amma oranı az adam oxuyur. İndi bu fikirləri sənin verlişində (verlişin aparıcısı Vladimir Solovyova üz tutaraq deyir – red.) dedim. Rusiya ilə bir olanlara yaxşı olmalıyıq, qalanları öldürməliyik”, - deyə o qeyd edib.

“Sən bunu neçə təsəvvür edirsən? Biz 1,5 milliardlıq NATO ölkələrinin əhalisini öldürməliyik?” - Solovyov ona sual verib.

Satanovski bu suala adekvat cavab verə bilməyərək, mövzunu başqa məcraya çevirib.

Ötən həftə Rusiya lideri Putinin nüvə təhlükəsi xəbərdarlığından sonra Ukrayna hakimiyyəti nüvə fəlakətinə hazırlıq məqsədilə xalqa yod həbləri paylamağa başlayıb.

Avrasiya.net Teleqraf.com-a istinadən xəbər verir ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin ötən həftə Ukraynada 4 ərazisinin ilhaqını elan edərək, nüvə silahı təhlükəsinin hər zaman bir seçim olaraq müzakirə mövzusu olduğunu vurğulayıb.

Putinin bu açıqlamalarına dünyanın hər yerindən reaksiyalar artsa da, Ukrayna paytaxt Kiyevdə Rusiyanın mümkün nüvə hücumuna hazırlıq məqsədilə evakuasiya mərkəzlərinə kalium yod həbləri verilir..

Kalium yod həblərinin nüvə radiasiyasına məruz qalmadan dərhal əvvəl və ya dərhal sonra qəbul edildiyi təqdirdə, tiroid bezi tərəfindən zərərli radiasiyanın udulmasının qarşısını almağa kömək etdiyi bilinir.

Kiyev şəhər şurasının bəyanatında deyilir ki, evakuasiyaya ehtiyac yaranarsa, həblər nüvə radiasiyasından zərər çəkmiş rayon sakinlərinə paylanacaq.

Məlumata görə, Rusiya ordusunun Ukraynadakı son məğlubiyyətləri Putinin Ukraynanı ram etmək üçün dağıdıcı nüvə zərbəsinə əl atacağı ilə bağlı qorxuları artırıb.

Avropa İttifaqı Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsindən və Zaporojya Atom Elektrik Stansiyasını ələ keçirdikdən sonra baş verə biləcək nüvə fəlakəti ilə əlaqədar Ukraynaya 5,5 milyon “kalium yodid” həb göndərdiyini açıqlayıb.

İyunun ortalarından bu günə qədər Pakistanda dağıdıcı daşqınlar və yağışlar nəticəsində ən azı 1695 nəfər ölüb, 12 865 nəfər yaralanıb.

Bu barədə Milli Fəlakətlər İdarəsi (NDMA) məlumat yayıb.

Milli Fəlakətlərin İdarə Olunması İdarəsi (NDMA) bildirib ki, Pakistan 2022-ci il iyunun ortalarından bəri yağan musson yağışları daşqınlara və torpaq sürüşmələrinə səbəb olur və insan həyatı, əmlak, kənd təsərrüfatı və infrastruktura ciddi təsir göstərir.

Fəlakətdən ən çox əziyyət çəkən Bəlucistan, Xayber Paxtunxva və Sind əyalətləridir. Sentyabrın ortalarına olan məlumata görə, 33 milyon insan zərər çəkib, ən azı 1481 nəfər ölüb, 12720-dən çox insan yaralanıb və təxminən 7,6 milyon insan müvəqqəti olaraq evlərini tərk edib. Daşqınlar həm də təkcə Sind əyalətində 1,5 milyon ev olmaqla 1,8 milyon evin dağılmasına və dağılmasına səbəb olub.

Bu arada, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu həftə Pakistana rekord qıran daşqınların təsirindən xilas olmaq üçün əlavə 600 milyon ABŞ dolları verilməsi üçün daha bir müraciət etməyə hazırlaşır. Bundan əvvəl BMT avqust ayında daşqınların nəticələrinin aradan qaldırılması üçün ABŞ-dan 160 milyon yardım üçün müraciət edib. Daşqınlar başlayandan bəri dağılan evlərin sayı iki dəfə, zərər görən evlərin sayı isə təxminən 63 faiz artıb. İnsanlar yardım düşərgələrində yaşayır. Yollar, körpülər, məktəblər və səhiyyə müəssisələri kimi icma infrastrukturu da daşqınlar nəticəsində dağılıb.

Zərərçəkmiş evlər və infrastruktur, izdihamlı yaşayış sahəsi və köçkünlər üçün qeyri-standart yaşayış şəraiti böyük bir əhalini su ilə ötürülən xəstəliklərə məruz qoyub və təhlükəsiz və təmiz suya çıxışa mane olub. Xeyber Pallitunxvada su sistemlərinin 20 faizinin, Bəlucistanda 30 faizinin və Sind və Pəncab əyalətlərinin ən çox zərər çəkdiyi ərazilərdə 50 faizə qədərinin zədələndiyi təxmin edilir.

3,5 milyon hektar əkin sahəsinin məhv olması və 936 mindən çox mal-qaranın tələf olması ilə insanlar öz dolanışıq vasitələrinə də təsir göstəriblər.

Ukrayna Xarkov və Luqansk vilayətlərində irəliləyişlərini davam etdirir, Xerson vilayətində əhəmiyyətli uğurlar əldə edir.

Bu barədə ABŞ-ın Müharibənin Öyrənilməsi İnstitutu məlumat yayıb.

“Ukrayna ordusu İnqulets çayının şərq sahilində bir neçə yaşayış məntəqəsini azad edərək rus qoşunlarını Xerson istiqamətində geri çəkilməyə məcbur edib. Onlar Dnepr boyunca cənuba doğru irəliləməyə davam edir və Xerson vilayətinin şimalında iki Rusiya quru xəttini kəsərək, rusları Xerson-Dnepropetrovsk sərhədindən cənuba, Berislav vilayətinə doğru geri çəkilməyə məcbur edib. Ukrayna qüvvələri Svatovonun qərbində Xarkov vilayətinin şərq hissəsində irəliləyişini davam etdirərək, Oskol çayı üzərindən keçərək, Luqansk vilayətində Rusiyanın mövqeləri üçün daha çox təhlükə yaradıb. Ukraynanın hücumları Rusiyanın əlavə döyüş sursatı, səfərbər edilmiş insanları və müdafiə vasitələrini cəbhə xəttinə köçürmək cəhdlərinə mane olur”, - məlumatda deyilib.

Oktyabrın 5-nə keçən gecə Ukrayna səmasında İran istehsalı olan 6 PUA vurulub.

Bu barədə Ukrayna ordusunun Hərbi Hava Qüvvələri məlumat yayıb.

“Oktyabrın 5-nə keçən gecə Rusiya işğalçı qüvvələri “Şahid-136” kamikadze pilotsuz uçan aparatları ilə Ukraynaya hücum edib. Hərbi Hava Qüvvələrinin zenit-raket bölmələri rusların Ukraynaya zərbə endirmək üçün istifadə etməyə çalışdıqları altı pilotsuz təyyarəni məhv edib”, - məlumatda deyilir.