Rusiya dostlarına xəyanət etmir - Arkov
Suriyanın keçmiş prezidenti Bəşər Əsədin Rusiyada olmasını Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov rəsmən təsdiqləyib. Onun sözlərinə görə, bu qərar - siyasi sığınacaq verilməsi - humanist səbəblərdən Vladimir Putin tərəfindən verilib.
Bunu Avrasiya.net-in Kremlin diktator Əsədə sığınacağı verilməsi ilə bağlı sualına cavabında Rusiyanın tanınmış ictimai-siyasi xadimi, beynəlxalq münaqişələr üzrə ekspert Vitali Arkov deyib.
"Qeyd edim ki, noyabrın son günlərində Bəşər Əsədə və onun ailəsinin Moskvada olması ilə bağlı məlumatlar yayılıb. Daha sonra Bəşər Əsəd özü Dəməşqə qayıdıb, burada müxalifət nümayəndələri ilə məsləhətləşmələr aparıb, bundan sonra istefasını elan edib və Suriyanın baş nazirinə hakimiyyətin müxalifətin konstruktiv hissəsinə dinc yolla ötürülməsini təmin etməyi tapşırıb" - Arkov deyib.
Arkov onu da qeyd edib ki, bu il ölkələrimiz arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 80 illiyi tamam olur. Əsəd ailəsi Kremlin Yaxın Şərqdə çoxdan etibarlı tərəfdaşlarıdır. Moskva ilə Dəməşq arasında dostluq əlaqələri Hafiz Əsədin dövründə qurulub, onun oğlu Bəşər Əsəd dövründə də davam edib. Bu baxımdan hesab edirəm ki, Bəşər Əsəd və onun ailəsinə siyasi sığınacaq verilməsində heç bir şübhə yox idi:
"Bu şərəf məsələsidir. Rusiya dostlarına xəyanət etmir!
Güman edirəm ki, Suriyadakı vəziyyətlə bağlı son telefon danışığı zamanı Vladimir Putin və Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında Bəşər Əsədin taleyi də müzakirə olunub. Bildiyiniz kimi, Türkiyənin Suriya üsyançılarının əhəmiyyətli bir hissəsinə ciddi təsiri var. Və nəticədə Əsəd ailəsinə istefa və hərbi əməliyyatları davam etdirməkdən imtina müqabilində təhlükəsizlik zəmanəti verildi".
V.Arkov Suriyanın gələcək taleyi ilə bağlı fikirlərini də bölüşüb. Deyib ki, İraq və Liviya təcrübəsinə əsaslanaraq, belə güman etmək olar ki, uzun müddət Suriyanı monolit dövlət kimi unutmağa dəyər:
"Birincisi, etnik və xüsusilə dini bölünmələr inanılmaz dərəcədə güclüdür. Bəli, sünni çoxluğun nümayəndələri Dəməşq, Hələb və bir sıra digər böyük şəhər və vilayətlərə nəzarəti ələ keçirəcəklər. Lakin bu dini icma daxilində başqa səbəblərdən dərin fikir ayrılıqları var, ona görə də çox yaxında biz gərginliyin və qanlı toqquşmaların yeni mərhələsinin şahidi olacağıq.
Bundan əlavə, şiələr (əsasən ələvilər tərəfindən təmsil olunur) ən azı indi kütləvi şəkildə qaçdıqları Latakiyada öz torpaqlarını sonuna qədər müdafiə edəcəklər.
İkincisi, Suriyada bir neçə güclü xarici oyunçunun maraqları birləşir: Rusiya, İran, Türkiyə, İsrail, Səudiyyə Ərəbistanı və ABŞ. Fransa artıq Suriyanın xarabalıqlarını gəzməyə can atır".
Onun sözlərinə görə, Rusiyanın protektoratı çox güman ki, ölkənin qərbində, Moskvanın Tartusdakı (Suriyanın ikinci ən böyük limanı) hərbi dəniz bazası Sovet dövründən Aralıq dənizində yerləşdiyi Latakiya əyalətinin (o cümlədən Suriyanın ən böyük limanı) əsasən ələvilərin yaşadığı qubernatorluğuna qədər uzanacaq. 2015-ci ildə Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin Xmeymimdəki hava bazası ilə:
"İsrail ən azı Colan təpələrinə (əl-Kuneytra əyaləti) tam nəzarəti ələ keçirəcək və maksimum olaraq İranı Livanda "Hizbullah" ilə quru dəhlizindən məhrum etməyə çalışacaq. İlk baxışdan Suriya sıfırlanmasından ən çox Türkiyə faydalanır.
Beləliklə, zəngin Osmanlı tarixinə malik ölkənin ən böyük şəhəri Hələb (Hələb valiliyi) üzərində nəzarətin Böyük Turan meqalayihəsi üçün çox böyük simvolik əhəmiyyəti var.
Lakin bu, Ankaranı daha da çətinləşdirəcək. “Kürd problemi” – Vaşinqton Suriyada ona sadiq kürdlərin köməyi ilə möhkəmlənmək və bununla da güc balansını bərabərləşdirmək imkanından qətiyyən əl çəkməyəcək.
Buna görə də Suriya Kürdüstanının statusunun və resurslarının əhəmiyyətli dərəcədə genişlənməsi perspektivi var ki, onun nəzarətinə təkcə Əl-Həsəkə əyaləti deyil, həm də Türkiyə ilə sərhəddə Hələb əyalətinin bir hissəsi keçəcək".
