"Qərbi azərbaycanlıların yurd həsrəti: Salyana deportasiya” layihəsi çərçivəsində kitab təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Oktyabrın 15-də AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında (Akademiklər zalı) Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Müvəkkil Hüquq Mərkəzi” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Qərbi azərbaycanlıların yurd həsrəti: Salyana deportasiya” layihəsinin yekun tədbiri keçirilib. Tədbir çərçivəsində tədqiqatçı-hüquqşünas Səməd Vəkilovun “Qərbi Azərbaycandan Deportasiyanın tarixi və hüquqi aspektləri: Salyana köçürülmə (1948–1953)” kitabının təqdimatı olub.
Avrasiya.net xəbər verir ki, tədbir dövlət himninin səsləndirilməsi ilə başlayıb və Azərbaycan torpaqlarının azadlığı uğrunda şəhidlərin ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. Açılış nitqi ilə çıxış edən kitabın baş məsləhətçisi, ADPU-nin prorektoru, Milli Məclis yanında Toponimiya Komissiyasının üzvü, professor Mahirə Hüseynova bildirib ki, Qərbi Azərbaycana qayıdış prosesində deportasiyaya məruz qalmış həmvətənlərin kompakt yaşadığı ərazilərdə tədqiqatların aparılması vacibdir. O, Səməd Vəkilovun əvvəlki kitabları ilə yanaşı bu layihənin də uğurla həyata keçirildiyini və bu tədqiqatların xarici dillərdə də nəşr olunmasının əhəmiyyətini vurğulayıb.
Kitabın elmi redaktoru, Dövlət mükafatı laureatı Nazim Mustafa əsərin önəmindən danışaraq müəllifin deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin şəxsi hekayələrini toplamasının və həmin sənədləri kitabda təqdim etməsinin böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirib. O, layihənin QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyi tərəfindən maliyyələşdirilməsini alqışlayaraq bu tədqiqatların gələcək nəsillərə və qayıdış prosesinə töhfə olduğunu qeyd edib. Kitabın hazırda Prezident Kitabxanasının saytında yerləşməsi geniş oxucu kütləsinə çatdırılması baxımından vacib sayılıb.
Milli Məclisin VI çağırış deputatı İltizam Yusifov QHT-lər tərəfindən bu tip layihələrin cəmiyyət üçün faydalı olduğunu və tarixi biliklərin yayılmasına xidmət etdiyini vurğulayıb. O, köçürülmüş əhalinin tarixi torpaqlarla bağlı məlumatlarının və onların hazırda yaşadığı ərazilərin vəziyyətinin kitabda ətraflı təqdim olunduğunu qeyd edib. Deputat bildirib ki, bu işlər Azərbaycan xalqının haqq səsinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması və tarixi torpaqlara qayıdışın təmin olunması baxımından önəmlidir.
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə çıxışında bildirib ki, Qərbi Azərbaycan əzəli və əbədi Azərbaycan torpaqlarıdır və azərbaycanlılara qarşı tarix boyu soyqırımlar, deportasiyalar və ədalətsizliklər törədilib. Kitab yalnız tarixi faktları sənədləşdirmir, həm də ermənilərin törətdiyi cinayətlər barədə dünya ictimaiyyətinə məlumat çatdırır və azərbaycanlıların yaşadığı fəlakətləri gələcək nəsillərə çatdırmaq baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Deputat əsərin müxtəlif dillərdə nəşr olunmasının vacibliyini vurğulayıb.
Professor İbrahim Bayramov çıxışında bildirib ki, kitab Prezidentin 2022-ci il dekabrın 24-də Qərbi Azərbaycanla bağlı çıxışından doğmuşdur və Qərbi azərbaycanlıların deportasiyası ilə bağlı hadisələri SSRİ məkanında faktlarla təqdim edir. Kitabda İrəvan və digər bölgələrdən köçürülən insanların ağır həyatı, hüquqi sənədlərlə təsdiqlənmiş faktlar və müxtəlif bölgələrə dair məlumatlar əks olunub. Professor Nazim Mustafa və Mahirə Hüseynovanın elmi redaktorluğu ilə hazırlanmış əsər canlı faktlar və şahid danışıqla təqdim olunduğu üçün nəzəri kitablardan daha inandırıcıdır.
“Konstitusiya” Araşdırmalar Fondunun prezidenti Əliməmməd Nuriyev bildirib ki, kitab tarixi ədalətin, milli və hüquqi yaddaşın bərpası baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Əsər məcburi köçürülmələrin insan taleləri və hüquqi ziddiyyətlərini fundamental şəkildə tədqiq edir, həm tarixi, həm də hüquqi baxımdan dərin təhlil təqdim edir. Nuriyev kitabın müxtəlif dillərə tərcümə edilərək dünya kitabxanalarına və elm mərkəzlərinə göndərilməsini tövsiyə edib.
Tədbirdə Hollandiyadan Avropada “Azərbaycanın Dostları” Cəmiyyətinin sədri Xudafərin jurnalının baş redaktoru Elman Mustafazadə Qərbi Azərbaycan platformasının inkişafının və tarixi həqiqətlərin yayılmasının vacibliyini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, Qərbi Azərbaycan faktoru Ermənistandakı revanşist qüvvələrin ən gözəl cavabıdır.
Müvəkkil Hüquq Mərkəzinin sədri və kitabın müəllifi Səməd Vəkilov çıxış edərək layihə çərçivəsində televiziya verilişləri hazırlanmasını və deportasiyanın tarixi və hüquqi aspektlərini əks etdirən kitabın nəşr olunduğunu bildirib. O, bu tədqiqatların Qərbi Azərbaycana qayıdışın mümkünlüyü üçün əsas yaratdığını qeyd edib.
Tədbirdə həmçinin Hollandiya, Kanada, Rusiya və Macarıstandan gələn qonaqlar, Azərbaycan elmi və ictimaiyyətindən professorlar və deputatlar iştirak edib. Prezident Kitabxanasının direktoru professor Afət Seyidzadə də tədbirdə çıxış edərək layihənin əhəmiyyətini vurğulayıb.
