Sülhə keşiş əngəli - Baqrat Qalstanyan əslində kimdir?

Aprelin əvvəllərindən başlayaraq. Ermənistanda siyasi gündəmi qəsb edən keşiş Baqrat (Arxiyepiskop Baqrat Qalstanyan kəndinə qayıdır. Əslində indi “Tavuş” adlanan və tarixi yurd yerlərimizdən olan inzibati ərazi subyektinin keşiş Baqrata heç bir aidiyyatı yoxdur. Daha dəqiq desək, Kanadanın Monreal, İranın İsfahan şəhərinin ermənilərə nə qədər aidiyyatı varsa, Tavuşun da bir o qədər aidiyyatı var. Məsələ burasındadır ki, keşiş Baqratın valideynləri indiki Ermənistanın indiki Gümrü şəhərinə 1971-ci ilin mart ayında, İsfahan şəhərinin Şəhrestan qəsəbəsinin ərazisində yerləşən Sangibaran kəndindən köçüblər. İki ay sonra, mayın 20-də Baqrat, artıq SSRİ vətəndaşı kimi dünyaya göz açıb. Çox güman ki, keşiş Baqratın “təməli” də planlı şəkildə, bəlli zaman kəsiyi nəzərə alınaraq, Zəngi tayfasının adı ilə bağlı olan “Zəngibar” (Səngibaran) kəndində “atılıb”. Sonra isə anasının bətnində bir Zəngi (türk) yurdundan digərinə - Zəngəzura köç edib.

Daha sonra Baqratın valideynləri, onun məktəbli yaşına çatdığını nəzərə alaraq, İrəvana köçüblər. Keşiş Baqratın həyatı, təmsil etdiyi toplumun tarixi gələnəklərindən əsla fərqlənmir. İrəvanda, Böyük Britaniyada təhsil alıb və günün birində - 2003-cü ildə Kanada Erməni Yeparxiyasının rəhbəri seçilib və dərhal, az qala bir neçə gün ərzində Kanada vətəndaşlığını alıb. Hətta 2012-ci ildə Monrealdakı Konkordiya Universitetində Ermənistanın səhiyyə sisteminə həsr olunmuş ilahiyyat və bioloji etika üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. Qeyd edim ki, Kanada Erməni Yeparxiyasının mərkəzi əhalisinin 60%-dən çoxu fransızlardan ibarət olan Monrealda yerləşir və burada yeganə rəsmi dil fransız dilidir. Baqrat fransız, ingilis, fars və rus dillərində sərbəst danışır. Namizədlik dissertasiyası yepiskop Xosrov Andzevaçi haqqında olduğu üçün 1995-1998-ci illərdə arxiv materiallarını əldə etmək üçün İran yolunu “sü yolu”na döndərib.
Yəni demək istədiyim odur ki, keşiş Baqrat göründüyü, yaxud təqdim edildiyi kimi sadə, “xalq arasından çıxmış” məxluq deyil, kifayət qədər hazırlıqlı, istənilən zaman kəsiyində hadisələrin epidsentrinə atıla biləcək peşəkar təxribatçıdır. Keşiş Baqrat Erməni Apostol Kilsəsinin uzun illərdən bəri İrəvandan İrana, İrandan Böyük Britaniyaya, Böyük Britaniyadan Kanadaya, ən müxtəlif elm mərkəzlərinə göndərilərək yetişdirdiyi dini-siyasi təxribatçıdır, süni böhranyaratma mexanizmdir. Keşiş Baqratın tərcümeyi-halında yer alan İran-Ermənistan - fransız Kanadası üçbucağı, qənaətimə görə, bir çox mətləblərdən xəbər verir.

...Keşiş Baqratın “kəndinə” qayıdışı öncəsi baş verənlər, zənnimcə onun Tavuşa, ənənəvi missiyasını davam etdirmək üçün qayıtdığını söyləməyə əsas vermir. Keşişin İrəvanda separatçılarla görüşündən sonra mayın 26-na İrəvanın mərkəzi meydanına mitinq təşkil edir və bu prosesin bütün Ermənsitanı bürüməsi üçün görüşlər keçirir. Çox güman ki, mayın 26-dan sonra keşiş Baqratın missiyasının növbəti mərhələsinin nədən ibarət olacağı da gün işığına çıxacaq. Proses heç bir halda səngiməyəcək və davamlı şəkildə Ermənistan-Azərbaycan sərhədlərinin bütün istiqamətlərində, delimitasiya prosesinin sürətinə uyğun olaraq, davam etdiriləcək. Hadisələrin gedişatı belə düşünməyə əsas verir ki, Baqratı “oyuna salanlar”ın yaxın hədəfi nəyin bahasına olursa-olsun bu ilin sonunadək Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasına mane olmaqdan ibarətdir.

Elçin Mirzəbəyli