Azərbaycanla İraqın qarşılıqlı maraqları
Prezident İlham Əliyev: “İraq və Azərbaycan müxtəlif beynəlxalq təsisatlarda hər zaman həmrəylik nümayiş etdirir”
Daimi sülh tərfdarı olan Azərbaycan regionda və beynəlxalq aləmdə, eyni zamanda güclü iqtisadi mövqe nümayiş etdirir və bu da bir çox hallarda qonşu və ətraf dövlətlərlə birgə iqtisadi layihələrin həyata keçiriliməsində özünü büruzə verir. Azərbaycan xalqların gələcək rifahı naminə bütün sülhsevər dövlətlərlə əməkdaşlıqda maraqlıdır. Bu baxımdan Azərbaycan müxtəlif dövlətlərlə beynəlxalq əməkdaşlığı gücləndirir, dostluq və həmrəylik üçün öz töhfəsini verir. Bu kimi əməkdaşlıq İraq Respublikası ilə də davam etdirilir. 30 mart 1992-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası ilə İraq Respublikası arasında diplomatik münasibətlər qurulmuşdur. Noyabrın 20-də İraq Respublikasının Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşidin ölkəmizə rəsmi səfəri ikitərəfli münasibətlərin güclənməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Öncəliklə qeyd edək ki, Azərnaycan-İraq diplomatik münasibətlərin inkişafı üçün cənab Əbdüllətif Camal Rəşidin ölkəmizə səfəri tarixi səfər hesab olunur. Prezident İlham Əliyevin İraq Respublikasının Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşidin Azərbaycana səfəri ilə əlaqədar mətbuata verdiyi bəyanatında bu məaqamı xüsusi olaraq vurğulayıb: “Əminəm ki, bu səfər ölkələrimiz arasında dostluq münasibətlərinin güclənməsinə töhfə verəcək və əməkdaşlığımızda yeni səhifə açacaq. Yeri gəlmişkən, bu, diplomatik əlaqələr tarixi boyunca İraq Prezidentinin Azərbaycana ilk rəsmi səfəridir. Ona görə də bu, tarixi səfərdir”.
Xatırladaq ki, bu ilin martın 2-də Bakıda Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun Zirvə görüşü keçirilmişdir. Həmin görüşdə iştirak etmək üçün İraq Respublikasının Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşid ilk dəfə olaraq Azərbaycana səfər etmişdir. O səfər zamanı Prezidetnlər görüşmüşdür. Görüş zamanı Prezident İlham Əliyev İraq Respublikasının Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşidi Azərbaycana rəsmi səfərə dəvət etmişdir.
Noyabrın 20-də Prezidentlərin təkbətək və geniş tərkibdə görüşləri də keçirilib. Bu görüşlərdə dövlət başçıları aparılan müzakirələrin ölkələrimiz arasında əlaqələrin daha da inkişafına mühüm töhfə verəcəyinə əminliklərini bildiriblər. Təkbətək görüşdə dövlətimizin başçısı İqtisadi-ticari, elmi, texniki və mədəni əməkdaşlıq üzrə Birgə Komissiyanın yaxın vaxtlarda İraqda iclasının keçiriləcəyini və onun iqtisadi-ticari əlaqələrin daha da genişlənəcəyində mühüm rol oynayacağını deyib.
İraq Prezidenti Azərbaycan ilə əlaqələrin daha da inkişafında əzmli olduqlarını vurğulayıb, səfər çərçivəsində imzalanan sənədlərin əlaqələrimizin genişlənməsinə böyük töhfə verəcəyini bildirib. Görüşdə ölkələrimizin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində daim bir-birinin mövqelərini dəstəklədiyi məmnunluqla vurğulanıb, Azərbaycanın və İraqın işğaldan əziyyət çəkdiyi, amma bu vəziyyətin keçmişdə qaldığı qeyd edilib.
Geniş tərkibdə görüşdə nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə vacib məsələlərin müzakirəsi davam etdirilib. Həmçinin iqtisadi-ticari əməkdaşlıqla bağlı mühüm məsələlərin müzakirə edilib. Qeyd edək ki, gələn ay Azərbaycan nümayəndə heyəti birgə iqtisadi komissiyada iştirak etmək üçün İraqa səfər edəcək.
Diqqət çəkən məqam odur ki, İraq Prezident Əbdüllətif Camal Rəşid iki ölkə araqında əlaqələrin gücləndirilməsi, ticarət, siyasət, eləcə də beynəlxalq məsələlərə dair Prezident İlham Əliyevdən məsləhət almaqdan məmnunluğunu ifadə edib: “Sizi görmək hər zaman xoşdur. Əlaqələrin gücləndirilməsi, ticarət, siyasət, eləcə də beynəlxalq məsələlərə dair Sizdən məsləhət almaq çox yaxşı haldır. Biz iki ölkə arasında əlaqələrimizi daha da gücləndirməkdə çox qətiyyətliyik”.
Geniş tərkibdə görüşdən sonra iki ölkə arasında anlaşma memorandumlarının imzalanması mərasimi olub. İraq Respublikasının Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşidin ölkəmizə səfəri çərçivəsində sosial müdafiə, turizm, siyasi məsləhətləşmələr və hava əlaqəsi haqqında sənədlər imzalanıb. Bu sənədlərin imzalanması Azərnaycan-İraq münasibətlərini daha da gücləndirəcək. Prezident İlham Əliyev bəyanatında deyib ki, hər iki ölkənin maraqları qarşılıqlı şəkildə müdafiə olunur: “İraq və Azərbaycan müxtəlif beynəlxalq təsisatlarda hər zaman həmrəylik nümayiş etdirir. BMT-də, Qoşulmama Hərəkatında, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatında hər zaman bir-birimizi dəstəkləyirik, bir-birimizin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü müdafiə edirik”. Azərbaycan bütün öləkələrin ərazi bütövlüyünə hörmətlə yanaşır. Bununla yanaşı, istər regional, istərsə də qlobal olaraq sülh və əminamanlığın bərpası üçün dövlətimız hər zaman fəallıq götərib.
Çox müsbət haldır ki, bu baxımdan da hər iki ölkə qarşılıqlı olaraq bir-birlərini dəstəkləyirlər.
Hazırda iki ölkə arasında iqtisadiyyat, energetika, mədəniyyət, elm, təhsil və turizm sahələrində əməkdaşlığın inkişafı üçün əlverişli imkanlar mövcuddur. İraq Prezidentinin Azərbaycana səfəri çərçivəsində ticarət, iqtisadi və enerji, türizm və s. məsələlər müzakirə edilib. Bu o deməkdir ki, Azərbaycanla İraq arasında perspektiv planda əlaqələrin daha da inkişafı üçün geniş imkanlar yaranacaq.
Qasımov Səyavuş Kamran oğlu,
Avrasiya Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
