Bir Yusif dayı vardı

Bir Yusif dayı vardı. Ağbabanın Düzkənd kəndində doğulmuşdu. Ünlü el şairi Aşıq Heydərin nəvəsi idi. Yusif dayı məktəb, təhsil görməsə də olduqca yaddaşlı, xoşrəftar, mehriban bir şəxsdi, elmə, təhsilə maraqlı adamdı, uşaqlarının çoxu ali təhsil almışdı. Yusif dayının gözəl avazı, yaxşı səsi vardı. Onun aşıqlar sayağı oxumağı, nanay, tırınqı, qımqımı deməsi ayrı bir aləmdi. Adətən həmişə kişinin oğlu Əbülfət Heydərlə Sumqayıta – Yusif dayıya baş çəkməyə gedərdim. O da ötəndən-keçəndən söz açardı. Hacabbas oğlu Kərbəlayi Məhəmməd bəydən, Mahmud ağadan, Qaçaq Yusifdən, Aşıq Heydərdən danışar, arada bir yanıqlı səslə Aşıq Heydərdən də oxuyardı. Məşədi Rəcəblə Qaçaq Yusifin dostluğundan, Aşıq Heydərlə Mahmud ağanın xoş münasibətlərindən dönə-dönə danışmaqdan doymazdı. Ağbaba adı gəlincə gözləri dolardı. O saat bayatıya başlayardı:

Ağbabada quzu var,
Quzuların küzü var.
Görüm çıxsın o gözü,
Kimin səndə gözü var.

Yusif dayının sinəsində qatı açılmamış bir kitab vardı. Hayıf ki, bu kitabı biz çox vərəqləyə bilmədik.
Yusif dayı Çıldırdan, Axırkələkdən, Qarsdan yana-yana danışardı, tez-tez qəhərlənərdi.
– Çox adam Çıldır, Qars həsrətindən dünyasını dəyişdi. Əlimizdən Ağbaba da çıxdı, onun həsrəti də bizi sıxdıqca sıxdı. Deyirəm:

Fələk verdi bu dərdi,
Bizimki dərd-kədərdi.
Ağbabaya həsrətəm,
Bu da belə qədərdi.

Pərdə enib gözümə,
Qəm çökübdü üzümə.
Dərdim sıxdıqca sıxır,
Gücüm çatır özümə.

Könül, xəyal atında,
Göyün yeddi qatında.
Ürəyimə bir su səp,
Yandım dərdin odunda.
Bizim o dağlar hanı,
O gözəl bağlar hanı?
Könül, yaxşı bilirsən,
Yusif tək ağlar hanı?

Yusif dayının yaşı doxsana üz tutmuşdu. Onunla görüşmək, bu nurani kişinin söhbətinə qulaq asmaq ayrı bir tamaşa, yaddan çıxmayan anlardı.
Bir gün bir ağır xəbər içimi tərpətdi, məni qəhərləndirdi. Dedilər Yusif dayı vəfat edib.

Bu dünyanın pozulmaz bir qanunu var: gələn gedir, dünyada baqi qalan olmaz. Yusif dayı da köçüb getdi, şirin xatirələrini, yaxşı adını qoyub getdi, adını sinədəftərlər kitabına həkk etdirdi. Qəhərləndim, bir neçə kəlmə gəldi dilimə:

– Bir Yusif dayı vardı... Adını onu tanıyanların ürəklərinə həkk etdirdi, getdi. Ruhu şad olsun.

Tacir SƏMİMİ
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent