Tramp liderləri Vaşinqtona çağırdı: Əsrin münaqişəsi bitir?

Kosovonun müstəqilliyini 111 ölkə tanıyıb. Bununla belə, münaqişə hələ də bitməyib. ABŞ lideri Donald Tramp tərəfləri barışdıraraq, həm Avropada tam sabitliyə nail olmağa, həm də yenidən “sülh göyərçini” imicini bərpa etməyə çalışır.

Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında Qlobal və Regional Təhlükəsizlik Problemləri Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Qabil Hüseynli ABŞ Prezidenti Donald Trampın Serbiya və Kosova liderlərini danışıqlar aparmaq məqsədi ilə Vaşinqtona dəvət etməsini şərh edərkən deyib.

O bildirib ki, Balkan yarımadası hər zaman dünyadakı müharibələrin çoxunun başlanğıc yeri, ya da səbəbi olub:

“Kosovo Balkan yarımadasında mövcud olan münaqişə ocaqlarındandır. 2.5 milyonluq əhalisinin 90%-i Kosovo albanları, 5%-i serblər və qalan hissəsini isə türk, makedon və başqa millətlər təşkil edir. Elə məhz münaqişənin başlanmasına əsas səbəb serblər və albanlar arasında olan etnik qarşıdurmalardır. 24 mart 1999-cu ildə NATO-nun baş katibi Solana Yuqoslaviyaya qarşı müharibəyə başlamaq əmrini verdi.

Yuqoslaviyanın Belqrad, Priştina, Podqoritsa, Novi-Sad və digər şəhərləri şiddətli bombardmanlara məruz qaldı. Uzun mübarizələrdən sonra Kosova Serbiyadan öz müstəqilliyini 2008-ci ilin fevralın 17-də elan etdi”.

Q.Hüseynlinin sözlərinə görə, Donald Trampın birdən-birə Serbiya və Kosovo liderlərini danışıqlar aparmaq məqsədi ilə Vaşinqtona dəvət etməsi heç də təsadüfi deyil:

“Beynəlxalq münasibətlərdə bəzən ən kiçik bir predmetin belə böyük nəticələri ola bilər. Trampın birdən-birə Serbiya və Kosovo liderlərini danışıqlar aparmaq məqsədi ilə Vaşinqtona dəvət etməsinin də pərdəarxası məqamları var. Birincisi, Tramp Serbiya və Kosovo arasında münaqişənin əvvəlki səviyyədə olmadığını yaxşı bilir. Yəni tərəflər istənilən bir dövlətin müşahidəsində rahatlıqla uzlaşa bilər. Məsələ ondadır ki, Kosovo münaqişəsi bu gün münaqişə olaraq unudulub. Düzdür, tam həll olmasa belə, münaqişə kimi unudulub. Düşünürəm, Tramp tərəfləri uzlaşdırıb, daha sonra bunu dünya mediasında “Əsrin münaqişəsi”nin sonu kimi təqdim edəcək. Özünü isə bu münaqişəni bitirən “sülh göyərçini” olaraq göstərəcək. İkincisi, ABŞ-da iğtişaşlar davam edir. Məsələ artıq dünya ictimaiyyətinin diqqətindədir. Hətta ABŞ-ın bir zaman tənqid etdiyi ölkələr belə bu gün onu tənqid etməkdədir. Tramp Serbiya və Kosovo arasında münaqişəni birdən-birə aktuallaşdırmaq və sülhə nail olmaqla dünya mediasının fikrini Balkanlara çəkmək istəyir. Beləcə ABŞ-da baş verən hadisələr tədricən dünya ictimaiyyəti tərəfindən ən azından bir müddət unudulacaq. Üçüncüsü, Tramp Serbiya və Kosovo arasında münaqişəni bitirərək, ABŞ-ın dünya siyasətində heç də hər zaman destruktiv mövqedə olmadığını nümayiş etdirmək istəyir. Rəsmi Vaşinqton bu münaqişəni ilk gündən izləyir. Təsadüfi deyil ki, 24 mart 1999-cu ildə NATO-nun Baş katibi Solananın Yuqoslaviyaya qarşı müharibəyə başlamaq əmrini ilk ABŞ dəstəkləmişdi. ABŞ 1999-cu ildə başlatdığı işi bitirmək istəyir”.